[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Towarzyszące im fortyfikacje ryglujące,to naturalne szlaki wodne, jak Kudak, to ciągiszlaków tatarskich: Czarnego, Wołoskiego i Kuczmańs-kiego, obwarowane pasmami zamków, miast i klasztorów warownych  j ak np.wzdłuż tego ostatniego (Szarogród,Bar i Zbaraż)'".Rozmiary twierdzy zbaraskiej nie wynikały bynajmniejze skromności środków finansowych jakimi dysponowałksiążę Janusz Zbaraski.Zbaraż był wyrazem ówczesnejtendencji w sztuce fortyfikacji, tzw. szkoły staropolskiej".Mała twierdza spełniała rolę zaplecza dla wojsk działającychw polu.Stanowiła, jak wspomniano, znakomite zabez-pieczenie przed częstymi najazdami Tatarów i dawałaschronienie w wojnie ruchomej.Drugim charakterystycznym pomysłem  szkoły sta-ropolskiej" była fortyfikacja polowa.Okopy znane z bi-twy zbaraskiej i innych zmagań stały się, podobniejak mała twierdza, podstawą prowadzonych walk.Po-zwalały szybko przejść od działań zaczepnych do obron-nych i odwrotnie.Dawały bezpieczeństwo w razie nie-powodzenia, pozwalając w równie krótkim czasie zamk-nąć się w obrębie wałów i nękając nieprzyjaciela artyleriączekać na odsiecz.Właśnie ten cel przyświecał wojskukoronnemu.Gdy 11 lipca Chmielnicki przybył pod Zbaraż, jegooczom ukazały się długie na milę fortyfikacje.Pracamiinżynieryjnymi kierował Lotaryńczyk Dubois2.On za-planował kształt podobny do nieregularnego sześcioboku.Jednego, północnego boku broniło miasto i dwa stawy.Pięć pozostałych boków usypano z ziemi, tworząc kurtynyi bastiony.Na zewnątrz wykopano fosę i dodatkowowzmocniono obwód fortyfikacji rawelinami.Niestety, obózbył zbyt obszerny, a wały za niskie.Zanim nieprzyjacielpojawił się pod miastem, przystąpiono do poprawiania' J.B o g da n o w s k i, op.cit., s.119.2L.Kubala w Oblężeniu Zbaraża, Dzieła, t.II za twórcę okopówpodaje Krzysztofa Przyjemskiego, opierając się zapewne na relacji W.Ko c h o ws k i e g o Historia panowania Jana Kazimierza, s.52. umocnień, kopania głębszej fosy i budowy nowego, mniej-szego obozu w obrębie starych fortyfikacji.Tymczasem wojsko podzielono na części, przydzielająckażdemu oddziałowi fragment fortyfikacji.Południowyodcinek zajęli Aleksander Koniecpolski i regimentarzStanisław Lanckoroński.Obok Koniecpolskiego na odcinkuwschodnim stał drugi z regimentarzy, Andrzej Firlej.Podjego komendą znajdowało się najwięcej dział.Odcinkazachodniego, graniczącego z kwaterami Lanckorońskiego,bronił Ostroróg, trzeci regimentarz.Północno-zachodniegokrańca strzegł Marek Sobieski, starszy brat Jana, i Sieniaw-ski.Obok nich zajęła pozycje dywizja Wiśniowieckiego.Po przeciwnej stronie obozu na północno-wschodnichwałach zgromadzono piechotę pod Krzysztofem Przyjem-skim i dragonów Rozrażewskiego.Nominalnym dowódcą obrony był regimentarz Firlej,wyznaczony przez króla niefortunny wódz kampanii czerw-cowej.Razem z nim dowództwo sprawowali Lanckorońskii Ostroróg.Podczas narad wojennych do głosu dopuszczanorównież Przyjemskiego, Koniecpolskiego i Wiśniowiec-kiego.To właśnie książę był spirytus movens obrony.Jegozdanie decydowało o poczynaniach obrońców i jego sprze-ciw niweczył wszelkie niefortunne pomysły.Jeremi talen-tem wojskowym i organizacyjnym górował nad regimen-tarzami.Cieszył się również większym mirem wśród wojskaniż kalwin Firlej.Jak wspomniano w XVII wieku przywią-zywano dużą wagę do wyznania.W dobie kontrreformacjikażdy kto nie był wyznania rzymskokatolickiego uważanybył za niegodnego boskiej łaski.Pomimo uwag jakie Wiśniowiecki wytknął inżynierowii regimentarzom kierującym pracami fortyfikacyjnymi,Chmielnicki i chan Islam Gerej III nie byli pewni szybkiegozakończenia oblężenia.Na radzie, która odbyła się zaraz poprzybyciu pod miasto, uznano zdobycie obozu szturmemza niemożliwe.Jedynym sposobem wydało się regularne oblężenie [ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • agnieszka90.opx.pl