Pokrewne
- Strona Główna
- Choroby zakazne zwierzat domowych z elementami ZOONOZ pod red. Stanislawa Winiarczyka i Zbigniewa GrÄ dzkiego
- Lem Stanislaw Odruch warunkowy (SCAN dal 834)
- Lem Stanislaw Golem XIV (SCAN dal 1103)
- Lem Stanislaw Swiat na krawedzi (SCAN dal 933
- Witkiewicz Stanislaw Ignacy N niemyte dusze imn
- Pagaczewski Stanislaw Gabka i latajace talerze (SCAN
- Lem Stanislaw Ratujmy kosmos i inne opowiadan
- Lem Stanislaw Swiat na krawedzi (SCAN dal 933 (4)
- Kossakowska Maja Lidia Siewca W
- Alfred Szklarski Tomek w Gran Chaco (2)
- zanotowane.pl
- doc.pisz.pl
- pdf.pisz.pl
- aniusiaczek.opx.pl
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W takim ogólnym wymiarze łatwo jest sformułować zadania banku centralne-go, a ściślej mówiąc zadania władz monetarnych kraju.W rzeczywistości jednii.dostosowanie poda\y pieniądza do potrzeb gospodarki jest trudne zarówno w uję-ciu teoretycznym, jak i w polityce monetarnej.Czynniki kształtujące popyt na pie-niądz ze strony ró\nych podmiotów oraz poda\ tego pieniądza oferowana przersektor monetarny są zło\one, a siła ich oddziaływania jest niekiedy trudna xuchwycenia.Zagadnienia te stanowią odrębny przedmiot rozwa\ań i wykracz-iapoza ramy niniejszej pracy14.13Zob.J.Wierzbicki, Polityka pienię\na kapitalistycznych banków centralnych, PWE, Wars-i-w1966, s.65-67.14Szczegółowa analiza czynników kształtujących zarówno poda\ pieniądza, jak i popyt na 3b-niądz w gospodarce rynkowej mo\na znalezć w pracy: R.Domaszewicz, Finanse w gospodarce rymmwej, Akademia Ekonomiczna, Kraków 1991, s.97-160. Elementy systemu finansowegoDo najwa\niejszych instrumentów oddziaływania banku centralnego na bankiKrcercyjne nale\ą:1) stopa minimalnych rezerw (stopa rezerw obowiązkowych),2) operacje otwartego rynku,3) stopa redyskontowa,4) limity redyskontowe,5) stopa lombardowa,6) górna granica oprocentowania wkładów na rachunkach terminowychw bankach handlowych.Stopa minimalnych rezerw jest ustalana przez bank centralny dla bankówia_ndlowych w celu hamowania nadmiernej ekspansji kredytowej lub stymulowa-ni akcji kredytowej banków w zale\ności od potrzeb gospodarki.Minimalne re-trwy są odnoszone do wkładów bie\ących oraz terminowych.Jak łatwo zauwa-nć, stopa minimalnych rezerw jest narzędziem kształtowania płynności finanso-wej banków komercyjnych.Operowanie poziomem stopy minimalnych rezerwrozwala bankowi centralnemu w skuteczny sposób oddziaływać na rozmiary obie-ri pienię\nego, zwłaszcza zaś ograniczać rozmiary tego obiegu.Obni\anie pozio-mu stopy minimalnych rezerw w celu pobudzania kredytowej aktywności bankówcomercyjnych nie zawsze daje jednak po\ądane skutki, gdy\ stwarza to jedyniepotencjalne mo\liwości rozszerzenia akcji kredytowej, które będą wykorzystane[wówczas, gdy podmioty gospodarujące wyka\ą odpowiednie zainteresowanie za-nąganiem kredytów.Operacje otwartego rynku polegają na sprzedawaniu lub kupowaniu przezr-ank centralny na rynku pienię\nym papierów wartościowych, zwłaszcza krótkoter-minowych bonów NBP, bonów Skarbu Państwa.Celem tych operacji jest zwiększe-zit lub zmniejszenie rezerw banków handlowych, gdy\ banki te są głównym partne-rem banku centralnego w operacjach rynku pienię\nego.Sprzeda\ papierów warto-ściowych przez bank centralny bankom komercyjnym wywiera podobny skutek jakzwiększanie poziomu stopy rezerw obowiązkowych.Zarówno w jednym, jak: w drugim przypadku ograniczone zostają potencjalne mo\liwości ekspansji kredy-:owej.Z kolei skupowanie tych papierów prowadzi podobnie jak obni\anie stopyrezerw obowiązkowych do rozszerzenia granic akcji kredytowej banków handlo-wych.Do instrumentu tego powrócimy jeszcze w następnym podrozdziale, charak-teryzując narzędzia polityki finansowej.Opisane dwa rodzaje instrumentów oddziaływania banku centralnego ró\niąsię tym, \e stopa rezerw obowiązkowych jest instrumentem o charakterze admini-stracyjnym, natomiast operacje otwartego rynku są instrumentem czysto ekono-micznym.Skuteczność operacji otwartego rynku jest uzale\niona od tego, czy ban-ki handlowe wyka\ą odpowiednie zainteresowanie ofertami banku centralnego.Aby stworzyć takie zainteresowanie, bank centralny musi oferować korzystniejszewarunki ni\ istniejące w danym momencie na rynku pienię\nym.Oznacza to 248 System finansowy248248248konieczność sprzedawania ich poni\ej ceny rynkowej oraz kupowania powy\ejtej ceny.Stopa redyskontowa jest stosowana przy zakupie przez bank centralny wekslihandlowych od banków handlowych.W wyniku tych operacji następuje wprowa-dzenie pieniądza urzędowego do obiegu, czyli monetyzacja wierzytelności prywat-nej na pieniądz urzędowy15.Ze względu na to, \e bank handlowy przekazuje dobanku centralnego weksle handlowe przed upływem terminu ich umorzenia, podle-gają one dyskontowaniu.Im wy\sza jest stopa redyskontowa banku centralnego(stopa stosowana przy skupowaniu weksli handlowych od banków komercyjnych),tym silniejsze jest oddziaływanie banku centralnego na banki handlowe, gdy\ tracąone większą część zysku, jaki osiągnęły z tytułu dyskonta (oprocentowania) wekslizakupionych od przedsiębiorstw.Wywołuje to konieczność podnoszenia przez ban-ki handlowe stopy dyskontowej, co prowadzi do wzrostu kosztów kredytu dlaprzedsiębiorstw oraz w konsekwencji do zmniejszenia zainteresowania zaciąga-niem kredytu.Niska stopa redyskontowa działa w przeciwnym kierunku, tzn.dziękiobni\aniu kosztów kredytu sprzyja ekspansji kredytowej.Limity redyskontowe są stosowane przez bank centralny odnośnie do bankówhandlowych wówczas, gdy nawet wysoka stopa redyskontowa nie zniechęca ban-ków handlowych do realizacji weksli handlowych w banku centralnym.Ta formaoddziaływania banku centralnego ma więc charakter bezpośredni (administracyjny)i jest stosowana przez bank centralny jedynie przejściowo.Stopa lombardowa jest oprocentowaniem kredytu lombardowego udzielane-go bankom komercyjnym przez bank centralny.Kredyt lombardowy jest kredytemkrótkoterminowym udzielanym pod zastaw określonych papierów wartościowychdo wysokości 80% ich wartości nominalnej.Oprocentowanie kredytu lombardowe-go jest w porównaniu z pozostałymi kredytami banku centralnego najwy\sze, copowoduje, \e jest ono traktowane jako krańcowy koszt pozyskania pieniądza16.In-strument ten stwarza bankowi komercyjnemu przede wszystkim szansę ratowaniakrótkookresowej utraty płynności.W ujęciu szerszym jednak istnienie kredytu lom-bardowego jest wyrazem pełnienia przez bank centralny podstawowej funkcji, po-legającej na zabezpieczeniu płynności systemu bankowego.Ustalanie górnej granicy oprocentowania wkładów ma tak\e charakter inge-rencji administracyjnej (bezpośredniej).Zastosowanie tego narzędzia ograniczaswobodę banków handlowych podczas ustalania poziomu stopy procentowej.W tym przypadku chodzi głównie o ograniczenie ryzyka w działalności banków.Banki handlowe, mając całkowitą swobodę w kształtowaniu stopy procentowej,mogą podwy\szać jej poziom w celu przyciągnięcia nowych depozytów, to zaś15Tam\e, s.141.16Wysokość oprocentowania kredytu lombardowego czyni z niego górną granicę wahań rynko-wych stóp procentowych na rynku międzybankowym.Więcej na ten temat zob.w: P.Szpunar, Politykapienię\na.Cele i warunki skuteczności, PWE, Warszawa 2000, s.104. 249 Elementy systemu finansowego249249249Tablica 11.2Wybrane instrumenty polityki pienię\nej stosowaneprzez Narodowy Bank Polski w 2001 roku (w %)1.Stopa redyskontowa weksli" 15,52.Stopa kredytu lombardowego" 14,03.Stopa rezerwy obowiązkowej4od wkładów złotowychpłatnych na \ądanie 5,0terminowych 5,0od wkładów walutowychpłatnych na \ądanie 5,0terminowych 5,04.Minimalna stopa rentowności 28-dniowychoperacji otwartego rynku (stopa referencyjna)" 11,5" Obowiązuje od 29.11.2001.\ Obowiązuje od 30.09.1999.y r ó d ł o : Biuletyn Informacyjny NBP" 2001, nr 4 [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl agnieszka90.opx.pl
.W takim ogólnym wymiarze łatwo jest sformułować zadania banku centralne-go, a ściślej mówiąc zadania władz monetarnych kraju.W rzeczywistości jednii.dostosowanie poda\y pieniądza do potrzeb gospodarki jest trudne zarówno w uję-ciu teoretycznym, jak i w polityce monetarnej.Czynniki kształtujące popyt na pie-niądz ze strony ró\nych podmiotów oraz poda\ tego pieniądza oferowana przersektor monetarny są zło\one, a siła ich oddziaływania jest niekiedy trudna xuchwycenia.Zagadnienia te stanowią odrębny przedmiot rozwa\ań i wykracz-iapoza ramy niniejszej pracy14.13Zob.J.Wierzbicki, Polityka pienię\na kapitalistycznych banków centralnych, PWE, Wars-i-w1966, s.65-67.14Szczegółowa analiza czynników kształtujących zarówno poda\ pieniądza, jak i popyt na 3b-niądz w gospodarce rynkowej mo\na znalezć w pracy: R.Domaszewicz, Finanse w gospodarce rymmwej, Akademia Ekonomiczna, Kraków 1991, s.97-160. Elementy systemu finansowegoDo najwa\niejszych instrumentów oddziaływania banku centralnego na bankiKrcercyjne nale\ą:1) stopa minimalnych rezerw (stopa rezerw obowiązkowych),2) operacje otwartego rynku,3) stopa redyskontowa,4) limity redyskontowe,5) stopa lombardowa,6) górna granica oprocentowania wkładów na rachunkach terminowychw bankach handlowych.Stopa minimalnych rezerw jest ustalana przez bank centralny dla bankówia_ndlowych w celu hamowania nadmiernej ekspansji kredytowej lub stymulowa-ni akcji kredytowej banków w zale\ności od potrzeb gospodarki.Minimalne re-trwy są odnoszone do wkładów bie\ących oraz terminowych.Jak łatwo zauwa-nć, stopa minimalnych rezerw jest narzędziem kształtowania płynności finanso-wej banków komercyjnych.Operowanie poziomem stopy minimalnych rezerwrozwala bankowi centralnemu w skuteczny sposób oddziaływać na rozmiary obie-ri pienię\nego, zwłaszcza zaś ograniczać rozmiary tego obiegu.Obni\anie pozio-mu stopy minimalnych rezerw w celu pobudzania kredytowej aktywności bankówcomercyjnych nie zawsze daje jednak po\ądane skutki, gdy\ stwarza to jedyniepotencjalne mo\liwości rozszerzenia akcji kredytowej, które będą wykorzystane[wówczas, gdy podmioty gospodarujące wyka\ą odpowiednie zainteresowanie za-nąganiem kredytów.Operacje otwartego rynku polegają na sprzedawaniu lub kupowaniu przezr-ank centralny na rynku pienię\nym papierów wartościowych, zwłaszcza krótkoter-minowych bonów NBP, bonów Skarbu Państwa.Celem tych operacji jest zwiększe-zit lub zmniejszenie rezerw banków handlowych, gdy\ banki te są głównym partne-rem banku centralnego w operacjach rynku pienię\nego.Sprzeda\ papierów warto-ściowych przez bank centralny bankom komercyjnym wywiera podobny skutek jakzwiększanie poziomu stopy rezerw obowiązkowych.Zarówno w jednym, jak: w drugim przypadku ograniczone zostają potencjalne mo\liwości ekspansji kredy-:owej.Z kolei skupowanie tych papierów prowadzi podobnie jak obni\anie stopyrezerw obowiązkowych do rozszerzenia granic akcji kredytowej banków handlo-wych.Do instrumentu tego powrócimy jeszcze w następnym podrozdziale, charak-teryzując narzędzia polityki finansowej.Opisane dwa rodzaje instrumentów oddziaływania banku centralnego ró\niąsię tym, \e stopa rezerw obowiązkowych jest instrumentem o charakterze admini-stracyjnym, natomiast operacje otwartego rynku są instrumentem czysto ekono-micznym.Skuteczność operacji otwartego rynku jest uzale\niona od tego, czy ban-ki handlowe wyka\ą odpowiednie zainteresowanie ofertami banku centralnego.Aby stworzyć takie zainteresowanie, bank centralny musi oferować korzystniejszewarunki ni\ istniejące w danym momencie na rynku pienię\nym.Oznacza to 248 System finansowy248248248konieczność sprzedawania ich poni\ej ceny rynkowej oraz kupowania powy\ejtej ceny.Stopa redyskontowa jest stosowana przy zakupie przez bank centralny wekslihandlowych od banków handlowych.W wyniku tych operacji następuje wprowa-dzenie pieniądza urzędowego do obiegu, czyli monetyzacja wierzytelności prywat-nej na pieniądz urzędowy15.Ze względu na to, \e bank handlowy przekazuje dobanku centralnego weksle handlowe przed upływem terminu ich umorzenia, podle-gają one dyskontowaniu.Im wy\sza jest stopa redyskontowa banku centralnego(stopa stosowana przy skupowaniu weksli handlowych od banków komercyjnych),tym silniejsze jest oddziaływanie banku centralnego na banki handlowe, gdy\ tracąone większą część zysku, jaki osiągnęły z tytułu dyskonta (oprocentowania) wekslizakupionych od przedsiębiorstw.Wywołuje to konieczność podnoszenia przez ban-ki handlowe stopy dyskontowej, co prowadzi do wzrostu kosztów kredytu dlaprzedsiębiorstw oraz w konsekwencji do zmniejszenia zainteresowania zaciąga-niem kredytu.Niska stopa redyskontowa działa w przeciwnym kierunku, tzn.dziękiobni\aniu kosztów kredytu sprzyja ekspansji kredytowej.Limity redyskontowe są stosowane przez bank centralny odnośnie do bankówhandlowych wówczas, gdy nawet wysoka stopa redyskontowa nie zniechęca ban-ków handlowych do realizacji weksli handlowych w banku centralnym.Ta formaoddziaływania banku centralnego ma więc charakter bezpośredni (administracyjny)i jest stosowana przez bank centralny jedynie przejściowo.Stopa lombardowa jest oprocentowaniem kredytu lombardowego udzielane-go bankom komercyjnym przez bank centralny.Kredyt lombardowy jest kredytemkrótkoterminowym udzielanym pod zastaw określonych papierów wartościowychdo wysokości 80% ich wartości nominalnej.Oprocentowanie kredytu lombardowe-go jest w porównaniu z pozostałymi kredytami banku centralnego najwy\sze, copowoduje, \e jest ono traktowane jako krańcowy koszt pozyskania pieniądza16.In-strument ten stwarza bankowi komercyjnemu przede wszystkim szansę ratowaniakrótkookresowej utraty płynności.W ujęciu szerszym jednak istnienie kredytu lom-bardowego jest wyrazem pełnienia przez bank centralny podstawowej funkcji, po-legającej na zabezpieczeniu płynności systemu bankowego.Ustalanie górnej granicy oprocentowania wkładów ma tak\e charakter inge-rencji administracyjnej (bezpośredniej).Zastosowanie tego narzędzia ograniczaswobodę banków handlowych podczas ustalania poziomu stopy procentowej.W tym przypadku chodzi głównie o ograniczenie ryzyka w działalności banków.Banki handlowe, mając całkowitą swobodę w kształtowaniu stopy procentowej,mogą podwy\szać jej poziom w celu przyciągnięcia nowych depozytów, to zaś15Tam\e, s.141.16Wysokość oprocentowania kredytu lombardowego czyni z niego górną granicę wahań rynko-wych stóp procentowych na rynku międzybankowym.Więcej na ten temat zob.w: P.Szpunar, Politykapienię\na.Cele i warunki skuteczności, PWE, Warszawa 2000, s.104. 249 Elementy systemu finansowego249249249Tablica 11.2Wybrane instrumenty polityki pienię\nej stosowaneprzez Narodowy Bank Polski w 2001 roku (w %)1.Stopa redyskontowa weksli" 15,52.Stopa kredytu lombardowego" 14,03.Stopa rezerwy obowiązkowej4od wkładów złotowychpłatnych na \ądanie 5,0terminowych 5,0od wkładów walutowychpłatnych na \ądanie 5,0terminowych 5,04.Minimalna stopa rentowności 28-dniowychoperacji otwartego rynku (stopa referencyjna)" 11,5" Obowiązuje od 29.11.2001.\ Obowiązuje od 30.09.1999.y r ó d ł o : Biuletyn Informacyjny NBP" 2001, nr 4 [ Pobierz całość w formacie PDF ]