[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.tak.wówczas ona.Snuję dalej urojenia, daję się im unosić, idę aż nad sam brzegprzepaści i na jej widok cofam się przerażony. 12Nie mogąc opanować namiętności, raz po raz konfrontując swoje niegdysiejsze szczęście zobecnym cierpieniem, zawieszony pomiędzy zbrodnią, szaleństwem a samobójstwem, boha-ter wybrał to ostatnie.Jego śmierć stanowi odpowiednik katastrofy w antycznej tragedii.Jestprzy tym naturalną konsekwencją poglądów i przeżyć Wertera.Zakończenie zostało więcdoskonale przygotowane w toku akcji i łączy wszystkie ważne wątki powieści.To jeszczejeden dowód na przemyślaną, precyzyjną kompozycję całego utworu.Koncepcja romantycznej miłości w Cierpieniach młodego WerteraWerter stał się w literaturze światowej prototypem bohatera romantycznego a, co za tymidzie, wzorem romantycznego przeżywania miłości.Jak pisze Maria Janion:  Miłość i śmierć,a raczej mit miłości - śmierci, napiętnowały - od chwili ukazania się tego utworu Goethegow 1774 roku - całą nowszą uczuciowość i umysłowość Europy, również i Polski 13.Jużmotto ma uświadomić czytelnikowi, że na kartach książki zetknie się z uczuciem o niezwy-kłej wartości i sile: Takiej miłości każdy młodzian czeka,tak chce kochana być każda dziewczyna;Goethe zderzył w powieści dwa sposoby przeżywania miłości.Rywal głównego bohatera,narzeczony a pózniej mąż Lotty, kocha ją bez wątpienia szczerze i głęboko.Ale miłość Al-berta w zestawieniu z szaleństwem Wertera wydaje się zbyt spokojna, praktyczna, zwyczajna,pozbawiona gwałtownych porywów serca i wzniosłego porozumienia dwojga dusz.Tak uka-zuje ją bowiem w swych listach Werter, dla którego miarą uczucia jest intensywność jegoprzeżywania.Dla bohatera miłość nie daje się pogodzić z rozumem, bowiem nie pozostawiadlań miejsca: obejmuje całego człowieka, jest absolutem.Bezgraniczna, nie poddaje się kon-troli.To pasja, której nie można się oprzeć, w której można się tylko ekstatycznie zatracić.Henryka doprowadziła do szaleństwa, parobka do morderstwa, dziewczynę, o której opowia-dał Albertowi Werter - do śmierci.Miłość tytułowego bohatera żąda wyłączności, nie wy-starcza jej namiastka uczucia w postaci przyjazni.W liście z 3 września ta myśl przybierapostać gwałtownego wybuchu: Nie pojmuję doprawdy, jak ją może, jak śmie kochać inny, gdy ja ją kocham tak wyłącz-nie, tak bardzo, tak gorąco, kiedy niczego ponad nią nie znam, nie widzę i nie posiadam!14Werteryczna miłość - absolut to szaleństwo, które staje się codzienną, jedyną religią bo-hatera. Nie znam już innej modlitwy jak do niej - wyznaje.Mamy tu jednocześnie wyol-brzymienie uczuć, jak i ich sublimację.Werter idealizuje Lottę, a miłość do niej traktujeprzede wszystkim jako komunię dusz, ich głębokie, pozasłowne porozumienie.Ten duchowy,platoniczny wymiar miłości był wyrazną nowością pod koniec libertyńskiego wieku XVIII, wktórym ciało i cielesność przesłoniły wartość głębszych uczuć15.Werter uważa zdolność dotakiego przeżywania miłości za koronny dowód wyższej, duchowej natury człowieka.Wierzyw porozumienie dusz, którym wystarcza milcząca wymiana spojrzeń.Jest także przekonany,że po śmierci spotka ukochaną, by połączyć się z nią już na wieczność.12Zob.J.W.Goethe, Cierpienia młodego Wertera, tłum.F.Mirandola, Kraków 1999, s.54.13Zob.M.Janion, op.cit., s.5.14Zob.J.W.Goethe, op.cit., s.54.15Por.M.Janion, op.cit., s.10.73 Niemniej jednak, bohater wielokrotnie ulega porywom pożądania.Dlatego miłość, opisanaw Cierpieniach młodego Wertera jest tak prawdziwa zawieszona pomiędzy zmysłowością aplatonicznym uwielbieniem, pragnieniem a niespełnieniem.Niekiedy wydaje się, że Werterznajduje w tej niejasnej, dwuznacznej sytuacji sadomasochistyczną przyjemność, destrukcyj-ne zródło szczęścia.Zawiedziona, tragiczna miłość stanowi dla bohatera obronną tarczę przed światem.Werternie walczy o wzajemność Lotty, zupełnie tak, jak gdyby potrzebował cierpienia, jakby nie-szczęśliwe uczucie usprawiedliwiało jego wszelkie życiowe porażki.Staje się rycerzem miło-ści - absolutu, poświęca mu całego siebie, oddaje w ofierze.Jego śmierć wskazuje na nie-możność wcielenia ideału w życie.Człowiek jest ograniczony przez codzienność.Jeżeli dążydo nieskończoności (choćby w miłości), jak Werter niezdolny do kompromisów skazany jestna klęskę.Być może dlatego w drugim wydaniu powieści znalazła się przestroga, skierowanado czytelnika:  nie idz moim śladem.Bohater werteryczny - buntownik czy ofiara namiętności?Werter to jeden z wielkich bohaterów - indywidualistów literatury romantycznej.Sam sie-bie postrzega jako jednostkę niezwykłą, wyjątkową, przy czym własną wartość upatruje wszczególnej wrażliwości uczuć.O księciu, który gościł go u siebie w zamku myśliwskim poafroncie towarzyskim i odejściu Wertera ze służby w poselstwie, mówi z lekceważeniem: Ceni też wyżej mój rozum i talenty niż serce, z którego przecież jestem dumny, gdyż onojest zródłem całej mojej siły, mego szczęścia i niedoli.To, co wiem, posiąść może każdy,tylko serce me jest moją wyłącznie własnością. 16 [ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • agnieszka90.opx.pl