Mickiewicz A. Pan Tadeusz

Pokrewne

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Rród nich Podkomorzyna, dalej inne panie,Oficerowie, pany, szlachta i ziemianie,M�czyxni i kobiety, na przemian po parzeUsiadaj� porz�dkiem, gdzie Wojski uka�e.Pan S�dzia sk�oniwszy si� opuSci� biesiad�;On na dziedzi�cu w�oScian traktowa� gromad�;Zebrawszy ich za sto�em na dwa staje d�ugim,Sam siad� na jednym ko�cu, a pleban na drugim.Tadeusz i Zofija do sto�u nie siedli;Zaj�ci cz�stowaniem w�oScian, chodz�c jedli.Staro�ytny by� zwyczaj, i� dziedzice nowiNa pierwszej uczcie sami s�u�yli ludowi.Tymczasem goScie, potraw czekaj�cy w sali,Z zadziwieniem na wielki serwis pogl�dali,Którego równie drogi kruszec jak robota.355Jest podanie, �e ksi�� Radziwi��-SierotaKaza� ten sprz�t na urz�d w Wenecyi zrobi�I wedle w�asnych planów po polsku ozdobi�.Serwis, potem zabrany czasu wojny szwedzki�j,Przeszed�, nie wiedzie� jak� drog�, w dom szlachecki.DziS ze skarbca dobyty zaj�� Srodek sto�aOgromnym kr�giem na kszta�t karetnego ko�a.Serwis ten by� nalany ode dna po brzegiPiankami i cukrami bia�emi jak Sniegi:Udawa� przewybornie krajobraz zimowy;W Srodku czernia� ogromny bór konfiturowy:Stronami domy, niby wioski i zaScianki,Okryte zamiast Sronu cukrowwemi pianki;Na kraw�dziach naczynia, stoj� dla ozdobyNiewielkie, z porcelany wyd�te osobyW polskich strojach; jakoby aktory na scenie,Zdawa�y si� przedstawia� jakoweS zdarzenie;Gest ich sztucznie wydany, farby osobliwe,Tylko g�osu im braknie, zreszt� gdyby �ywe.Có� przedstawiaj�? - goScie pytali ciekawi,Zaczem Wojski podnosi lask� i tak prawi(Tymczasem podawano wódk� przed jedzeniem): Za mych Wielce MoSciwych Panów pozwoleniem:Te persony, których tu widzicie bez liku,Przedstawiaj� polskiego histori� sejmiku,Narady, wotowanie, tryumfy i waSnie;Sam t� scen� odgad�em i Pa�stwu objaSni�.356 Oto na prawo wida� liczne szlachty grono:Pewnie ich przed sejmikiem na uczt� sproszono.Czeka nakryty stolik; nikt goSci nie sadza,Stoj� kupkami, ka�da kupka si� naradza.Patrzcie, i� w ka�dej kupce stoi w Srodku cz�owiek,Z którego ust otwartych, z podniesionych powiek,R�k niespokojnych, wida� - mówca; cóS t�omaczy,I palcem eksplikuje, i na d�oni znaczy.Ci mowcy zalecaj� swoich kandydatówZ ró�nym skutkiem, jak wida� z miny szlachty bratów.Wprawdzie tam w drugiej kupie szlachta pilnie s�ucha,Ten r�ce za pas zatkn�� i przy�o�y� ucha,�w d�o� przy uchu trzyma i milczkiem w�s kr�ci,Zapewne s�owa zbiera i ni�e w pami�ci;Cieszy si� mowca, widz�c, �e s� nawróceni,G�adzi kiesze�, bo kreski ich ju� ma w kieszeni.Lecz za to w trzeciem gronie dzieje si� inacz�j;Tu mówca musi �owi� za pasy s�uchaczy.Patrzcie! wyrywaj� si� i cofaj� uszy;Patrzcie, jako ten s�uchacz od gniewu si� puszy,Wznios� r�ce, grozi mówcy, usta mu zatyka,Pewnie s�ysza� pochwa�y swego przeciwnika;Ten drugi, pochyliwszy czo�o na kszta�t byka,Powiedzia�byS, �e mówc� pochwyci na rogi;Ci bior� si� do szabel, tamci poszli w nogi.357Jeden mi�dzy kupkami szlachcic cichy stoi,Wida�, �e cz�ek bezstronny, waha si� i boi;Za kim da� kresk�? nie wie i sam z sob� w walce,Pyta losu, wznios� r�ce, wytkn�� wielkie palce,Zmru�y� oczy, paznokciem do paznokcia mierzy,Wida�, �e kresk� swoj� kabale powierzy:JeSli palce trafi� si�, da afirmatyw�,A je�eli si� chybi�, rzuci negatyw�.Na lewej druga scena: refektarz klasztoru,Obrócony na sal� szlacheckiego zboru.Starsi rz�dem na �awach siedz�, m�odsi staj�I ciekawi przez g�owy w Srodek zagl�daj�;W Srodku marsza�ek stoi, wazon w r�ku trzyma,Liczy ga�ki, szlachta je po�era oczyma.W�aSnie wytrz�s� ostatni�; woxni r�ce wznosz�I imi� obranego urz�dnika g�osz�.Jeden szlachcic na zgod� powszechn� nie zwa�a.Patrz, wytkn�� g�ow� oknem z kuchni refektarza,Patrz, jak oczy wytrzeszczy�, jak pogl�da Smia�o,Usta otworzy�, jakby chcia� zjeS� izb� ca��:�atwo zgadn��, �e szlachcic ten zawo�a�:Patrzcie, jak za t� nag�� do k�ótni podniet�T�oczy si� do drzwi ci�ba, pewnie id� w kuchni�;Dostali szable, pewnie krwawy bój wybuchnie.Lecz tam, na korytarzu, Pa�stwo uwa�acieTego starego ksi�dza, co idzie w ornacie -358To przeor; Sanctissimum z o�tarza wynosi,A ch�opiec w kom�y dzwoni i na ust�p prosi;Szlachta wnet szable chowa, �egna si� i kl�ka,A ksi�dz tam si� obraca, gdzie jeszcze bro� szcz�ka;Skoro przyjdzie, wnet wszystkich uciszy i zgodzi.Ach! wy nie pami�tacie tego, Pa�stwo m�odzi,Jak wSród naszej burzliwej szlachty samow�adnej,Zbrojnej, nie trzeba by�o policyi �adnej;Dopóki wiara kwit�a, szanowano prawa,By�a wolnoS� z porz�dkiem i z dostatkiem s�awa!W innych krajach, jak s�ysz�, trzyma urz�d drabów,Policyjantów ró�nych, �andarmów, konstabów;Ale jeSli miecz tylko bezpiecze�stwa strze�e,�eby w tych krajach by�a wolnoS� - nie uwierz�.Wtem dzwoni�c w tabakier� rzek� pan Podkomorzy: Panie Wojski, niech Wasze na potem od�o�yTe historyje; prawda, �e sejmik ciekawy,Ale my g�odni, ka� Wa� przynosi� potrawy.Na to Wojski, sk�aniaj�c a� do ziemi lask�: JaSnie Wielmo�ny Panie, zrób�e mi t� �ask�,Zaraz doko�cz� scen� ostatni� sejmików:Oto nowy marsza�ek na r�ku stronnikówWyniesion z refektarza; patrz, jak szlachta bratyRzucaj� czapki, usta otwarli - wiwaty!A tam po drugiej stronie pan przekreskowany,Sam jeden, czapk� wcisn�� na �eb zadumany,359�ona przed domem czeka, zgad�a, co si� dzieje,Biedna! oto na r�ku pokojowej mdleje.Biedna! JaSnie Wielmo�nej tytu� przybra� mia�a,A znów tylko Wielmo�n� na lat trzy zosta�a!Tu Wojski sko�czy� opis i lask� znak daje,I wnet zacz�li wchodzi� parami lokajeRoznosz�cy potrawy: barszcz królewskim zwanyI roso� staropolski sztucznie gotowany,Do którego pan Wojski z dziwnemi sekretyWrzuci� kilka pere�ek i sztuk� monety(Taki roso� krew czySci i pokrzepia zdrowie).Dalej inne potrawy, a któ� je wypowie!Kto zrozumie nie znane ju� za naszych czasówTe pó�miski kontuzów, arkasów, blemasów,Z ingredyjencyjami pomuchl, figatelów,Cybetów, pi�m, dragantów, pinelów, brunelów;Owe ryby! �ososie suche, dunajeckie,Wyzyny, kawijary weneckie, tureckie,Szczuki g�ówne i szczuki podg�ówne, �okietne,Fl�dry i karpie �wiki, i karpie szlachetne!W ko�cu sekret kucharski: ryba nie krojona,U g�owy przysma�ona, we Srodku pieczona,A maj�ca potrawk� z sosem u ogona.GoScie ani pytali nazwiska potrawy,Ani ich zastanowi� ów sekret ciekawy;Wszystko pr�dko z �o�nierskim jedli apetytem,Kieliszki nape�niaj�c w�grzynem obfitym.360Ale tymczasem wielki serwis barw� zmieni�I odarty ze Sniegu ju� si� zazieleni�,Bo lekka, ciep�em letnim powoli rozgrzana,Roztopi�a si� lodu cukrowego pianaI dno odkry�a, dot�d zatajone oku;Wi�c krajobraz przedstawi� now� por� roku,Zab�ysn�wszy zielon�, ró�nofarbn� wiosn�.Wychodz� ró�ne zbo�a, jak na dro�d�ach rosn�,Pszenicy szafranowej buja k�os z�ocisty,�yto ubrane w srebra malarskiego listyI gryka wyrabiana sztucznie z czokolady,I kwitn�ce gruszkami i jab�kami sady.Ledwie maj� czas goScie darów lata u�y�.Darmo prosz� Wojskiego, �eby je przed�u�y�:Ju� serwis, jak planeta koniecznym obrotem,Zmienia por�, ju� zbo�a malowane z�otem,Nabrawszy ciep�a w izbie powoli topniej�,Ju� trawy po�ó�knia�y, liScia czerwieniej�,Sypi� si�, rzek�byS, i� wiatr jesienny powiewa;Na koniec owe chwil� przedtem strojne drzewa -Teraz, jakby odarte od wichrów i Sronu,Stoj� nagie; by�y to laski cynamonuLub udaj�ce sosn� ga��zki wawrzynu,Odziane zamiast kolców ziarenkami kminu.GoScie pij�cy wino zacz�li ga��zki,Pnie i korzenie zrywa� i gryx� dla zak�ski.Wojski obchodzi� serwis i, pe�en radoSci,Tryumfuj�ce oczy obraca� na goSci [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

agnieszka90.opx.pl