Antropologia kultury wsi polskiej 19 wieku L.Stomma

Pokrewne

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Na marginesie jedna jeszcze uwaga przy wspólnym zasadniczym znaczeniu liczb nieparzy-stych zachodzą jednak między poszczególnymi z nich istotne różnice.O ile więc liczba trzy jestw tekście słowiańskiej tradycji ludowej z reguły złożenia 2+1,725 o tyle już liczbę siedem inter-pretować tu można dwojako: w myśl wywodów Wiaczesława Iwanowa i Władimira Toporowajako 6+1 lub jako 4+3, gdzie liczba cztery jest od czasów prehistorycznych symbolem trwało-ści ,726 a przede wszystkim (cztery strony świata, cztery pory roku) uniwersalności i cało-ści.727 Innymi słowy cyfra siedem może być też znaczącym zmiany totalnej, całościowej w od-różnieniu od fragmentarycznego i częściowego (tylko +1) charakteru zmiany symbolizowanejprzez trójkę.Różnica ta, którą teoretycy magii liczb, jak np.benedyktyni Georges Champeauxi Simon Sterckx728 tłumaczyć zwykli na przykładach biblijnych (7 kościołów, 7 gwiazd, 7 trąb, 7pieczęci, 7 czasz, 7 głów itd.w Apokalipsie św.Jana), znajduje swoje subtelne odbicie równieżw medycynie ludowej. Potrójnie są tu więc leczone przeważnie przypadłości dające się wy-raznie zlokalizować, jak ból zębów, gardła, płuc, zranienia itp.Do liczby siedem sięga się nato-miast w przypadkach ogólnych , jak febra, żółtaczka, epilepsja.Nie jest to wprawdzie żelaznareguła, ale na pewno tendencja wyrazna i wymagająca baczniejszej uwagi.VI OPOZYCJA NA ZEWNTRZ DO WEWNTRZ W MEDYCYNIE LUDOWEJZamawiania ludowe:1 Na różę:.Wychodz!Wychodz!Wchodz!Idz na góry!Na lasy!Gdzie słoneczko nie doświeci,Ptaszek nie doleci.Zgiń!Przepadnij na wieczne niewczasy!729724Kolberg Pokucie, t.I, s.82.725Por.: H.Blanquart Les myst�res de la nativit� christique, Paris 1973, s.82.726Chevalier, Gheerbrandt op.cit., t.IV, s.72-73.727Ibidem.728G.Champeaux, S.Stercx Introduction au monde des symboles, Paris 1966.729Kotula Znaki przeszłości., s.201-202.1122 Na gościec:Z rąk,Z nógI z pięty Uciekaj, ty bólu przeklęty!Tam gdzie słońce nie dogrzeje,Gdzie wiatr nie dowieje,Gdzie kogut nie dopieje,Gdzie pies nie doszczeka,Niech tam ból ucieka!Na bary, Na lasy,Na suche korzenie,%7łeby cię nie znało żadne ludzkie plemię.7303 Na zagnocicę :Odejdz precz, brzydka poganico!Niemiła niemilico!Kasi z głowy,Kasi z szyi,Z całego ciała,Z kości na mięso,Z mięsa na skórę.Pójdz na pustynie,Gdzie dzwony nie dzwonią,Gdzie kur nie pieje,Gdzie wół nie ryczy,Gdzie owca nie beczy.7314 Na przestrach :Przestrachu!Przestrachu!Idz na bory, na lasy,Na suche korzenie,Gdzie nie dojdzie cłowiekAni żodne stworzenie.Gdzie cie kogut nie dopieje,Kura nie dogdoce,Sroka nie doskrzecy,Wrona nie dokrace,Kot nie domiaucy,Koń nie dokwicy,Pies nie dosceko [.]Przestrachu!Przestrachu!Jo cie się nie boję!Bo się w żywocie Panny Maryi dostoję.732Omawiając w rozdziale II jedno z blizniaczych zamówień (na tzw. boleśnicę ) napisaliśmym.in.:730Ibidem, s.239.731Biegeleisen Lecznictwo., s.44.732Kotula Znaki przeszłości., s.289-290.113Nasz świat, świat swoich, jest jedynie rzeczywisty, j e s t.Poza jego granicami znajduje się już tylko nieznanyi pozbawiony kształtu bezmiar [.] rozciąga się tajemniczy i straszny świat demonów, larw, ludzi zmarłych i obcych chaos, śmierć i noc.[.] Idz na góry, na lasy a więc poza przestrzeń zamieszkaną i zorganizowaną, na suchekorzenie, gdzie ci nie dojdzie cłowiek ani żodne stworzenie czyli w krainę śmierci.Właściwie niewiele można dodać do tego komentarza.Choroba usuwana na zewnątrz, pozaobręb ciała ( Z kości na mięso, Z mięsa na skórę. ) i poza orbis interior, znalezć się ma w da-lekim (gdzie nie doświeci, nie dopieje, nie doleci, nie dokrace, nie dowieje itd.) orbis exterior krainie śmierci.Ten niezwykle wyraznie, wręcz łopatologicznie zarysowany ciąg:orbis exterior na zewnątrz dalekie śmierćnie znajduje jednak w narracji zamawiających proporcjonalnej dopowiedzianej przeciwwagi,prócz jedynych wersów:.Przestrachu!Przestrachu!Jo cie się nie boję!Bo się w żywocie Panny Maryi dostoję.gdzie żywot Panny Maryi jest jak słusznie zauważa Czesław Hernas733 symbolem łonamatki środka świata.Tematykę ludowych wyobrażeń o środku świata podjął już w 1934 r.JanStanisław Bystroń.734 Jego studia dostarczyły wiele cennego, anegdotycznego materiału, jednakprzekonania poszczególnych grup, iż żyją w centrum właśnie, uznał on ostatecznie za prostyprzejaw lokalnych nacjonalizmów.Inną indywidualistyczną wersję zaproponował TomaszMann:Zwiat ma wiele środków, odrębny dla każdej istoty i każdą istotę stawiający w jej własnym kręgu [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

agnieszka90.opx.pl