Komentarz do księgi o przyczynach. Tomasz z Akwinu

Pokrewne

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ponieważ więc przyczyna pierwsza działaprzez swoje bytowanie, to trzeba, żeby rządziła rzeczamiw jeden sposób.Rządzi bowiem [każdą] rzeczą w taki spo�sób, w jaki działa.Dlatego też jest jasne, że jej rządzeniejest najlepsze i najpiękniejsze.Każdy sprawujący władzęnad wielością zmierza przecież do tego, żeby doprowadzićlicznych [ludzi], którymi rządzi, do czegoś jednego.To zaśnajbardziej zawiera się właśnie w rządzeniu Boskim, któresamo w sobie jest jedno i nie różnicuje się w skutkach, chy�ba że według rozmaitości podległych [jemu rzeczy], jakbyze względu na różne ich znaczenie.Komentarz do Księgi o przyczynach 15021Coś pierwszego jest bogate [bytowo] z powodu siebie sa�mego i jest bogate bardziej [niż pozostałe rzeczy].Znakiem jest tutaj jedność tego, co pierwsze, ale nie dlatego, że jestona w samej tej rzeczy rozproszona, jedność tego czegoś jest bowiemczysta [bytowo], ponieważ jest prosta aż do granicy prostoty.Jeśli zatemktoś chciałby się dowiedzieć, że przyczyna pierwsza jest bogata [bytowo],to niech skupi swój umysł na rzeczach złożonych i analizuje je w sta�rannym badaniu.Dostrzeże bowiem wówczas, że wszelka rzecz złożonajest umniejszona [bytowo] i z pewnością potrzebuje albo czegoś innego,albo rzeczy, z których się składa.A zatem jedna rzecz prosta, która jestdobrocią, jest właśnie [tylko] jedna, a jej jedność jest dobrocią, zaś jejdobroć jest jedną rzeczą.Ta rzecz, która wpływa [na inne], jest [zatem]bogatsza, a na nią samą już nic nie wpływa w żaden ze sposobów.Nato�miast pozostałe rzeczy umysłowo poznawalne lub cielesne nie są bogate[bytowo] same przez się, gdyż potrzebują czegoś jednego i prawdziwego,rozlewającego na nie dobra i wszelkie dary.Po tym, jak autor wskazał na sposób boskiego rządze�nia, w tym miejscu wykazuje wystarczalność Boga do rzą�dzenia.To zaś osiąga właśnie dzięki dwóm rzeczom.Popierwsze, zapewne z uwagi na nadmiar [bytu] Boga, podrugie zaś, ze względu na Jego przekraczającą [wszystko]wzniosłość [bytową], a to w tym miejscu, gdzie stwierdza:Przyczyna pierwsza itd.Te dwie rzeczy natomiast są dlarządzącego konieczne.Po pierwsze, zapewne po to, byposiadał nadmiar dóbr, dzięki którym mógłby sprawowaćopatrzność nad poddanymi sobie [rzeczami i ludzmi].Dla�tego i Dionizy w XII rozdziale O imionach Bożych mówi,że: władanie jest doskonałym posiadaniem wszystkich rze�czy pięknych i dobrych, a królowanie jest kresem wszystkie�go i nadawaniem praw oraz pozycji100.Natomiast w celu10 Por.Pseudo-Dionizy Areopagita, O imionach Bożych, rozdz.XII,� 2 (PG 3, 969 B), Dionysiaca I, 529 2-4; Tomasz z Akwinu, Komentarz do O imionach Bożych , rozdz.XII, lekcja pojedyncza, 946-947.21.Coś pierwszego jest.151ukazania nadmiaru [bytowej] wystarczalności w Bogu,przedstawia to twierdzenie: Coś pierwszego jest bogate[bytowo] z powodu siebie samego i jest bogate bardziej [niżpozostałe rzeczy].Aby zaś stało się to oczywiste, przyjmujesię CXXVII twierdzenie Proklosa, które jest następują�ce: Wszystko, co boskie, jest najbardziej proste i pierwsze,a z tego powodu najbardziej samowystarczalne.Dowodzi więc autor, że Bóg jest pierwszy i najbardziejprosty z uwagi na istotę jedności, gdyż Bóg jest najbar�dziej czymś jednym, skoro jest pierwszą jednością i pierw�szą dobrocią.Prostota natomiast odnosi się do istotyjedności.Czymś prostym bowiem nazywa się to, co jest jed�nością i nie jest połączone z wielu [części].Dlatego Bóg,0 ile jest osobliwie i najbardziej jeden, o tyle też jest osob�liwie i najbardziej prosty.To z kolei prowadzi ostateczniedo wykazania drugiej części jego twierdzenia, że miano�wicie Bóg jest najbardziej [sam] przez się wystarczalny[bytowo], ponieważ wystarczalność [sama] przez się jestwynikiem prostoty.Każda rzecz złożona wymaga bowiemwielu [elementów], z których jest ukonstytuowana jej do�broć, i nie potrzebuje ona jedynie tych [elementów], z któ�rych jest złożona jak z części, lecz potrzebuje też czegośinnego, co powoduje i podtrzymuje [takie] złożenie, jak tojest jasne w przypadku ciał zmieszanych.Różne [elemen�ty] nie łączą się bowiem w czymś jednym, chyba że dziękijakiejś przyczynie, która je jednoczy.Skoro więc Bóg jestczymś pierwszym i najbardziej prostym, jako że posiadacałą swoją dobroć w czymś jednym najdoskonalszym, towynika z tego, że Bóg dzięki sobie jest czymś pierwszym1najbardziej wystarczającym [bytowo]* [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

agnieszka90.opx.pl