Atenagoras Prosba... (2)

Pokrewne

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Dowodzi tego także Apollodor w piś-203mie O bogach.Herodot zaś również ich cierpienia nazywamisteriami: Jak zaś w mieście Busiris święto Izydy obcho-dzą, o tym mówiłem już wyżej.Mianowicie po ofierze bijąsię wszyscy w piersi, mężczyzni i niewiasty, bardzo wieletysięcy 204 kogo oni opłakują, nie godzi mi się powie-ludzi;dzieć".Jeśli są bogami, to powinni być też i nieśmiertelni;jeśli zaś otrzymują ciosy, a misteriami są ich cierpienia, tosą ludzmi.199Tamże, 2, 41, s.137.200Por.Tamże, 2, 143, s.183.201Tamże, 2, 3, s.120.202Hermes Trismegistos (Hermes po trzykroć wielki), bóstwohellenistyczne; uważano go za nauczyciela wiedzy tajemnej, któ-ry przekazał Grekom nauki kapłanów egipskich; przypisywano muanonimowe pisma, zebrane w tzw.Corpus Hermeticum.Por.św.Augustyn, O państwie Bożym, 8, 23; 8, 26, tł.cyt, t.1, s.402 404, 408 411.O literaturze hermetycznej, zob.T.Zieliński, Her-mes Trzykroć Wielki, Zamość 1920; T.Sinko, Literatura grecka,t.III cz.1, Kraków 1951, PAU, s.522 523.203Apollodor z Aten II/I w.przed Chr., uczony filolog, geografi mitolog, autor pierwszej historii religii greckiej pod tytułemO bogach (Peri theon).204Herodot, Dzieje, 2, 61, przeł.S.Hammer, wyd.cyt.t.I,s.146.Tenże Herodot pisze: Także nagrobek tego, którego imięwypowiedzieć w takich okolicznościach uważam za rzecz nie-godziwą, istnieje w Sais w obwodzie świątynnym Ateny,w tyle za świątynią, przylegając do całej ściany świątyniAteny.Nadto w tym świętym obwodzie stoją wielkie ka-mienne obeliski, a tuż przy nich jest jezioro, zdobne w ka-mienne ocembrowanie i wokoło pięknie wykonane, tej wiel-kości, jak mi się zdawało, co tak zwane koliste jezioro naDelos.Na tym jeziorze wykonują w nocy symboliczne przed-stawienie cierpień tego boga, które Egipcjanie nazywają mi-205steriami".A pokazują nie tylko grób Ozyrysa, ale rów-nież jego mumię: Po dostarczeniu im zwłok, pokazują tym,co je dostarczyli, drewniane wzory trupów, zupełnie natu-ralnie pomalowane, i mówią, że najstaranniejszy jest spo-sób, w jaki zabalsamowano owego boga, którego imię przytakiej okoliczności wypowiedzieć uważam za rzecz niedoz-woloną" 206.29.Podobnie mówią także greccy poeci i historycy.O He-raklesie powiadają tak: niegodziwy, i ani się oczu bożychnie wstydził, ani tego stołu, który mu zastawiono zabił207go" , to znaczy Ifitosa; a skoro miał taki charakter, to byłorzeczą zupełnie naturalną, iż oszalał i spłonął na własnoręcz-nie podpalonym stosie208.O Asklepiosie209 natomiast mówiHezjod: Rozgniewał się ojciec ludzi i bogów:Płonąc gniewem cisnął gorejący piorunI zabił potomka Fojbosa, syna Latony" 210.Pindar211 zaś tak o nim pisze: %7łądza zysku nakłada pęta nawet i mądrości.Zgubiło go złoto, które jako hojna zapłata205Tamże, 2, 170, s.195 196.206Tamże, 2, 86, s.154.207Homer, Odyseja, 21, 28 29, przekł.J.Parandowskiego, War-szawa 1965, s.307.208por Teodoret z Cyru, Leczenie chorób hellenizmu, 3 27 tł.cyt., s.73.209Asklepios, bóg medycyny, zabity przez Zeusa piorunem zato, że wskrzeszał umarłych.210Hesiodus, fr.125, rec.A.Rzach, Lipsiae 1913.211Pindar z Teb, VI/V w.przed Chr., wybitny grecki poetaliryczny.Zabłysło w jego rękach.Oto syn Kronosa oburącz cisnął gromemI pozbawił go tchu w piersiach,A grom ognisty przyniósł mu zgon" 212.A zatem: albo byli bogami i nie pragnęli złota ani nieumarli O złoto, tyś darem najmilszym dla ludzi! Ani213matka, ani dzieci nie dają równej tobie rozkoszy" ; bóstwojest wszak samowystarczalne i wyższe nad pożądania albo,jako ludzie, byli zli na skutek niewiedzy i ulegali żądzy bo-gactw.Czyż muszę długo się rozwodzić wspominając Kastora, Po-214lideukesa czy Amfiareusa , którzy, że się tak wyrażę, jesz-cze wczoraj i przedwczoraj byli ludzmi zrodzonymi przez lu-dzi, 215uchodzą za bogów? Wszak za boginię uznano równieżaIno , która szalała i cierpiała wskutek szaleństwa: morscy216wędrowcy czczą ją jako Leukoteę" , a jej syna, czcigodne-go Palajmona, wzywają żeglarze" 217.30.Jeśli tedy istoty plugawe i znienawidzone przez Bogaotrzymały cześć jako bogowie, jeśli córka Derketo, Semira-inida218, kobieta rozpustna i zbrodnicza, została uznana zaboginię syryjską, a Syryjczycy przez wzgląd na Derketo czcząryby 219 ze względu na Semiramidę wielbią gołębie Kte-izjasz opowiada niewiarygodny mit, jakoby kobieta prze-mieniła się w gołębicę to cóż dziwnego, że królowie i wład-cy zostali przez swych poddanych nazwani bogami?212Pindarus, Pythica, 3, 54 55.57 58.213Eurypides, fr.324, 1 3, wyd.cyt.Por.przekł.J.Aanowskie-go, Warszawa 1980, s.659.214Kastor i Polideukes (Polluks), synowie Zeusa i Ledy, braciaHeleny, ubóstwieni przez Zeusa i umieszczeni na niebie jakogwiazdozbiór Blizniąt.Amfiareus, mityczny heros grecki, synApollona, uczestnik wyprawy Argonautów do Kolchidy.215Ino, mityczna córka Kadmosa, żona Atamasa, ubóstwionapod imieniem Leukotei; jako boginka morska wraz ze swym sy-nem, Palajmonem, opiekowała się żeglarzami.216Cytat z nieznanego poety, TGF, rec.A.Nauck, Lipsiae 1926,fr 100, s.859.217Tamże, fr.101, s.859.218Derketo (Derketis), utożsamiana z Afrodytą bogini syryjska,czczona pod postacią ryby (por.przypis 7).Semiramida, deifiko-wana po śmierci królowa asyryjska Sammuramat (IX w.przedChr.), por.Herodot, Dzieje, 1, 184, tł.cyt, t.I, s.103.219Ctesias, fr.5.Ktezjasz z Knidos, V/IV w.przed Chr., pisarzgrecki, autor dzieł historycznych i geograficznych.220Sybilla , o której wzmiankuje również Platon221, powia-da: Oto w dziesiątym pokoleniu ludzkim licząc od czasu,jak potop spadł na dawnych ludzi, władzę sprawowali Kro-nos, Titan i Japetos, znakomici synowie Gai i Uranosa; lu-dzie nadali im imiona Ziemi i Nieba, bo byli to najpierwsiz ludzi obdarzonych mową" 222.Jednych więc, jak Heraklesa i Perseusza, uznano za bo-gów ze względu na ich siłę fizyczną, innych, jak Asklepio-sa, z uwagi na ich umiejętności223.Boską cześć przyznali im-albo poddani, albo sami władcy jedni ze strachu, drudzyprzez szacunek dla imienia (również Antinoosa224 uznano zaboga ze względu na życzliwość, jaką wasi przodkowie oka-zywali swoim poddanym).Następne zaś pokolenia uznałyich boskość bez głębszego zastanowienia. �Znani są kłamcy na Krecie.� Toć oni grób usypaliTobie, o Panie! Ty zaś nie zmarłeś!" 225Wierzysz, Kallimachu226, w narodziny Zeusa, a nie wie-rzysz w jego grób227; mniemając, że ukryjesz prawdę, gło-sisz nieświadomym ludziom trupa; kiedy patrzysz na gro-tę, wspominasz poród Rei; kiedy zaś widzisz grobowiec, o-słaniasz zmarłego nie wiedząc, iż jeden jest wiekuisty i nie-zrodzony Bóg.220Sybilla, imię wróżek wspomnianych przez pisarzy starożyt-nych.Warron, według cytatu u Laktancjusza (Lactantius, DivinaeInstitutiones, 1, 6), mówił o dziesięciu Sybillach głoszących wróż-by w różnych krajach i miastach, Platon wspomina o jednej Sy-billi.221Por.Platon, Fajdros, 244 b, przeł.W.Witwicki, Warszawa1958, s.67.222Oracule Sibyllina, 3, 108 113, ed.J.Geffcken, Lipsiae 1902.223Por.Teodoret z Cyru, Leczenie chorób hellenizmu, 3, 26, tł.cyt., s.73.224Antinops, ulubieniec cesarza Hadriana [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

agnieszka90.opx.pl