[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W traktaciepokojowym Scypiona znajdowaÅ‚y siÄ™ wiÄ™c korzenie przyszÅ‚ego ataku Rzymu naKartaginÄ™98.Po zakoÅ„czeniu negocjacji i podpisaniu pokoju Scypion z armiÄ… wypÅ‚ynÄ…Å‚ doLilybeum na Sycylii.WiÄ™kszość wojsk wysÅ‚aÅ‚ do Rzymu morzem, sam jednakruszyÅ‚ drogÄ… lÄ…dowÄ…. I nie tylko miasta wychodziÅ‚y tÅ‚umnie na jego spotkaniedla okazania mu czci, ale i tÅ‚umy wieÅ›niaków oblegaÅ‚y drogi"99.DotarÅ‚ do Rzymui wszedÅ‚ do miasta, jak napisaÅ‚ Liwiusz  w najwspanialszym w Å›wiecie triumfie".PrzyznaÅ‚ swoim żoÅ‚nierzom odprawÄ™, a do skarbca zÅ‚ożyÅ‚ 400 kg srebra.Scypio-na zaczÄ™to nazywać AfrykaÅ„skim.Liwiusz zapisaÅ‚, że nie mógÅ‚ dojść, dlaczegonadano ten przydomek.Być może przyczyniÅ‚a siÄ™ do tego  popularnośćScypiona wÅ›ród żoÅ‚nierzy, czy też życzliwość ludu, czy może poczÄ…tek wziÄ…Å‚ onod przyjaciół chcÄ…cych mu zrobić przyjemność [.].W każdym razie byÅ‚ Scypionpierwszym wodzem, który zostaÅ‚ zaszczycony przydomkiem wziÄ™tym odpokonanego narodu"100. 8Triumf i upadek1 onad dziesięć lat od powrotu z Afryki Scypion pozostawaÅ‚  pierwszymczÅ‚owiekiem w Rzymie", najbardziej znanÄ… i wpÅ‚ywowÄ… postaciÄ… w paÅ„stwie.Chociaż nie wygrywaÅ‚ wszystkich politycznych bitew, w które siÄ™ angażowaÅ‚, ajego stronnictwu nie zawsze udawaÅ‚o siÄ™ odnieść sukces podczas corocznychwyborów, Scypion byÅ‚ ważnym uczestnikiem rzymskiego życia politycznego imiaÅ‚ wpÅ‚yw na wszystkie istotne decyzje paÅ„stwowe, braÅ‚ również udziaÅ‚ wkażdym ważniejszym wydarzeniu na scenie politycznej1.Wraz ze sÅ‚awÄ… iwpÅ‚ywami pojawili siÄ™ również ustosunkowani przeciwnicy, którzy w koÅ„cudoprowadzili do tego, że opuÅ›ciÅ‚ Rzym - miasto, które kochaÅ‚ i które wczeÅ›niejobdarzaÅ‚o go honorami i wyrazami wdziÄ™cznoÅ›ci.Scypiona i Hannibala spotkaÅ‚ten sam okrutny los, obaj zostali zmuszeni do życia z dala od miejsc ich dawnejchwaÅ‚y, nie zaznawszy współczucia.Liwiusz dobrze to ujÄ…Å‚:  Dwa najwiÄ™ksze naÅ›wiecie miasta okazaÅ‚y siÄ™ niemal w jednym czasie niewdziÄ™czne wobec swoichnajprzedniejszych obywateli, Rzym niewdziÄ™czniejszy.Bo Kartagina pokonanapokonanego na wygnanie wypÄ™dziÅ‚a Hannibala, a Rzym zwyciÄ™skizwyciÄ™skiego Scypiona!"2DZIAAALNOZ POLITYCZNA SCYPIONAAby zrozumieć dziaÅ‚alność politycznÄ… Scypiona AfrykaÅ„skiego i jego upadek,trzeba wiedzieć, jak funkcjonowaÅ‚ rzymski system poli- tyczny w jego czasach.Centrum, w którym podejmowano wówczas decyzjepolityczne, byÅ‚ senat, pozycjÄ™ tÄ™ zyskujÄ…c bardziej dziÄ™ki przestrzeganiudawnych obyczajów i wÅ‚asnej inicjatywie niż obowiÄ…zujÄ…cemu prawu.Zgromadzenie ludowe, które reprezentowaÅ‚o lud rzymski, czasem byÅ‚o w stanieobalić jego decyzje.Lud nie wybieraÅ‚ czÅ‚onków senatu, wybierani bylidożywotnio przez cenzorów3.Senat skÅ‚adaÅ‚ siÄ™ z 300 mężczyzn, wywodzÄ…cychsiÄ™ głównie z arystokracji, wszyscy wczeÅ›niej byli konsulami i urzÄ™dnikami,jednak nie każdy senator miaÅ‚ takie same wpÅ‚ywy.Prawdziwa wÅ‚adza należaÅ‚ado nobiles, wewnÄ™trznego ugrupowania dziaÅ‚ajÄ…cego w senacie, skupiajÄ…cegoniewielkÄ… liczbÄ™ przedstawicieli najstarszych rodzin rzymskich.Scypionowie byliwÅ›ród nich jednym z najznakomitszych rodów.Prestiż senatu, reputacja jegoczÅ‚onków i patronat sprawowany przez te wpÅ‚ywowe osoby sprawiaÅ‚y, że wczasach Scypiona to senat rzÄ…dziÅ‚ republikÄ….KontrolowaÅ‚ politykÄ™ zagranicznÄ… izajmowaÅ‚ siÄ™ sprawami finansowymi paÅ„stwa4.W ten sposób zarzÄ…dzaniepaÅ„stwem pozostawaÅ‚o w rÄ™kach okoÅ‚o dwudziestu rodzin, z których wywodzilisiÄ™ dowódcy, administratorzy i namiestnicy prowincji.Ludzie ci ksztaÅ‚towali losyRzymu5.Konflikty wewnÄ…trz senatu miaÅ‚y podÅ‚oże w osobistych ambicjach, dawnychzatargach, personalnych aliansach i odmiennym spojrzeniu na politykÄ™ paÅ„stwa.W rezultacie pojawiÅ‚y siÄ™ rywalizujÄ…ce stronnictwa, które zmieniÅ‚y rzymskÄ…politykÄ™ w sferÄ™ nieustannie zmieniajÄ…cych siÄ™ sojuszów i koalicji,zawiÄ…zywanych, aby osiÄ…gnąć poparcie dla realizacji politycznych celów.Kiedypo kilku latach wojny Scypion wróciÅ‚ do Rzymu w 201 r.p.n.e., wielu starszychsenatorów, którzy rzÄ…dzili paÅ„stwem w trudnych czasach, już nie żyÅ‚o.DaÅ‚o tomożliwość mÅ‚odym ludziom, majÄ…cym na swoim koncie sukcesy wojskowe ipolityczne, koneksje rodzinne oraz wystarczajÄ…co dużo ambicji, wypróbowaniaswoich wpÅ‚ywów.Ludzie tacy jak Scypion - który nie skoÅ„czyÅ‚ jeszcze 37 lat - iTytus Kwinkcjusz, siedem lat mÅ‚odszy, kiedy otrzymali dowództwo nad rzymskÄ…armiÄ… podczas drugiej wojny macedoÅ„skiej6, byli gotowi wykorzystać swojewpÅ‚ywy do prowadzenia polityki Rzymu.Niemal od poczÄ…tku Rzymianie darzyli nieufnoÅ›ciÄ… wÅ‚adzÄ™ konsularnÄ…,zwÅ‚aszcza gdy konsulem zostawaÅ‚ czÅ‚owiek o osiÄ…gniÄ™ciach wojskowych i cieszÄ…cy siÄ™ popularnoÅ›ciÄ… wÅ›ród ludu.Kiedy zwyciÄ™ski ScypionwróciÅ‚ z Hiszpanii, niektórzy senatorowie mocno sprzeciwiali siÄ™ jegomianowaniu na dowódcÄ™ kampanii afrykaÅ„skiej z obawy, aby nie urósÅ‚ zbytnio wsiÅ‚Ä™7.Mianowanie Scypiona homo prìvatus na dowódcÄ™ w Hiszpanii byÅ‚opogwaÅ‚ceniem wszelkich rzymskich zwyczajów i jego przeciwnicy bali siÄ™, żepewnego dnia stanie siÄ™ zagrożeniem dla rzymskiej wolnoÅ›ci.Kiedy ScypionzagroziÅ‚, że odwoÅ‚a siÄ™ do ludu rzymskiego, gdy senat odrzuciÅ‚ jegokandydaturÄ™ na dowództwo na Sycylii, obawy te jeszcze siÄ™ nasiliÅ‚y.Ta samaobawa kierowaÅ‚a przeciwnikami Å‚agodnych warunków pokoju, które ScypionzaproponowaÅ‚ Kartaginie.Podczas nieobecnoÅ›ci Scypiona sojusznicy chroniligo w senacie, neutralizujÄ…c polityczne ataki jego przeciwników.Obawy opozycjizwiÄ…zane z ogromnÄ… popularnoÅ›ciÄ… wodza wÅ›ród ludu rzymskiego stanÄ… siÄ™jednak przez nastÄ™pne dziesięć lat tÅ‚em politycznej kariery Scypiona w Rzymie.Jak zauważyÅ‚ Howard Scullard,  jeszcze przed powrotem Scypiona z AfrykipojawiÅ‚o siÄ™ pytanie, czy pogromca Hannibala bÄ™dzie miaÅ‚ prawo zająć siÄ™kwestiami konstytucyjnymi oraz jak poradzi sobie z intrygami wrogich mustronnictw, które pozostawaÅ‚y aktywne podczas jego nieobecnoÅ›ci"8.W 199 r.p.n.e.Scypion zostaÅ‚ wybranyprinceps senatus, pokonujÄ…c trzechinnych ekscenzorów pochodzÄ…cych z patrycjuszowskich rodzin, i znalazÅ‚ siÄ™ napierwszym miejscu listy senatorów.Zaszczyt ten dawaÅ‚ mu możliwośćwypowiadania siÄ™ na temat bieżących wydarzeÅ„ z moralnej pozycji.Rzymianiew najwyższym stopniu cenili charakter czÅ‚owieka, a dziaÅ‚anie postrzegane jakowynikajÄ…ce ze sÅ‚aboÅ›ci charakteru należaÅ‚o do najważniejszych przyczynodwoÅ‚ywania senatorów z urzÄ™du.Wybór Scypiona na princeps senatusprzyczyniÅ‚ siÄ™ do wzrostu jego wpÅ‚ywów politycznych.Jeszcze ważniejszejednak byÅ‚o wybranie go tego samego roku na cenzora.UrzÄ…d ten byÅ‚ rzymskimsanctissi-mus magistratus i postrzegano jego objÄ™cie jako szczytoweosiÄ…gniÄ™cie w karierze politycznej.Comitia centuriata wybieraÅ‚o dwóchcenzorów, którzy peÅ‚nili urzÄ…d przez okres nie dÅ‚uższy niż 18 miesiÄ™cy.Najważ-niejszym zadaniem cenzora byÅ‚o uaktualnianie listy obywateli wedÅ‚ug warstw,rejestrowanie ich we wÅ‚aÅ›ciwej grupie podatkowej, zlecanie prac publicznychoraz oszacowywanie wartoÅ›ci mienia, na podstawie którego nakÅ‚adano odpowiedni podatek.Politycznie najwiÄ™ksze znaczenie miaÅ‚oprawo cenzora do uaktualniania skÅ‚adu senatu - mógÅ‚ on wprowadzać nowychczÅ‚onków i usuwać tych, których uznaÅ‚ za niegodnych sprawowania tego urzÄ™duze wzglÄ™dów moralnych [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • agnieszka90.opx.pl