[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Siły, które zebrał przed inwazją na Afrykę, składały się w większej części zoddziałów skazanych na wygnanie z powodu dezercji podczas bitwy podKannami. Motywacja armii obywatelskiej bywała - w najlepszym wypadku -nierówna, aczęsto zupełnie słaba.Niektórzy żołnierze Scypiona, od dłuższego czasusłużący w armii, stracili gospodarstwa i zródła utrzymania, dlatego wymagalistałego wsparcia.Sprawność Scypiona, z jaką zbierał, szkolił, dyscyplinował,motywował i kierował armią, wymagała ogromnych zdolności dowódczych,którym równały się jedynie zdolności Aleksandra Wielkiego i Hannibala, aspośród rzymskich wodzów - jedynie Juliusza Cezara6.Po reformach Mariusza dowodzenie profesjonalną armią nie wymagałowyjątkowych umiejętności w zakresie utrzymania jedności i gotowości bojowejoddziałów.Surowa dyscyplina i wystarczająca ilość łupów zazwyczaj byływszystkim, czego potrzebowali żołnierze - zwłaszcza najemnicy, którzy grabilikraj podczas wojen domowych.%7łołnierze byli lojalni wobec swojego dowódcy -który wypłacał im żołd i dzielił łupy - a nie wobec władzy.W czasach cesarstwapodniósł się poziom zawodowstwa armii we wszystkich aspektach, z wyjątkiemkorpusu oficerskiego, który w większości obsadzany był przez amatorów,mianowanych na podstawie okazywanej lojalności politycznej, a nie zdolnościwojskowych7.Wzrosła też lojalność żołnierzy wobec centurionów, którzy byliodpowiedzialni za utrzymanie jedności oddziałów, dyscyplinę podczas bitwy i wgruncie rzeczy, dowodząc niewielkimi jednostkami, wypełniali większośćprzywódczych obowiązków8.Zawodową armię szkolono, prezentując cały wachlarz taktycznychrozwiązań, co spowodowało, że dowódcy, którzy nastali po Scypionie,odznaczali się całkowitym brakiem wyobrazni taktycznej i innowacyjności9.Nawet Juliusz Cezar, jak się zdaje, cechował się niewielkim nowatorstwem wzakresie taktyki, a wprowadzone przezeń zmiany ograniczały się do próbprzeprowadzenia ataku w dół zbocza, wystawiania najbardziej doświadczonychkohort na przedniej linii, aby zmaksymalizować siłę uderzenia, i zalecenia lekkiejpiechocie zbierania rzuconych/>z'Az, by mogły zostać użyte raz jeszcze.AlfredBradford sugeruje, że gdyby przetrwały pisemne relacje innych rzymskichwodzów,  nie bylibyśmy skłonni tak łatwo przyznawać Cezarowi palmypierwszeństwa wśród rzymskich dowódców"10.W tych warunkach zawodowa armia potrzebowała jedynie kompetentnych dowódców.W okresie cesarstwapojawiło się zaledwie kilku wybitnych wodzów, jak na przykład Germanik,Domicjan, Wespazjan, Trajan i Hadrian a wszyscy oni byli członkami cesarskiejrodziny.Zawodowe wojsko, które pojawiło się po reformach Mariusza w 99 r.p.n.e.,bardzo wiele zawdzięcza Scypionowi.Udowodnił on Rzymianom, że długoprzebywająca na wojnie armia może zostać przekształcona w siłę zbrojną oniemal zawodowym charakterze.Wraz z czynnikami natury politycznej iekonomicznej Mariusz być może brał pod uwagę także sukcesy osiągane przezarmię Scypiona, gdy otwierał szeregi wojska na wszystkie warstwy społeczne,werbował żołnierzy na okres szesnastu lat i likwidował armię niezawodową.Scypion był, jak się zdaje, pierwszym rzymskim dowódcą, który zwiększyłzdolność legionu do stawiania oporu zmasowanemu atakowi barbarzyńców,poprzez zwiększenie liczebności manipułu do 6200 żołnierzy i rozmieszczenieczęści sił w kohortach, składających się z trzech manipułów ciężkiej piechoty ijednego manipułu lekkiej piechoty".Mariusz utrzymał siłę legionu na tympoziomie, ale zastąpił manipuły kohortami liczącymi 600 ludzi, a dziesięć kohortskładało się na legion12.Od czasów Mariusza wszystkie szeregi nowego legionu miały to samostandardowe wyposażenie, czyli zbroję i gladius.Scypion odkrył miecz wHiszpanii i był pierwszym rzymskim dowódcą, który wyposażył swoje oddziały wtę broń.Wprowadził również podczas kampanii hiszpańskiej musztrę;pózniejsze legiony korzystały zarówno z tej broni, jak i metod szkoleniażołnierzy.Musztra profesjonalnych żołnierzy została wzbogacona o naukętechnik wykorzystywanych w szkołach gladiatorów.Mobilność taktycznalegionów, którą Scypion przekazał swoim następcom, jak się zdaje, w dużymstopniu pozostała w niezmienionej formie aż do końca republiki.Legiony Cezarana przykład były zorganizowane podobnie jak wcześniejsze o pół wieku wojskaz czasów Mariusza.Również ich słabymi stronami były: kiepska jazda,niewystarczająca liczebność lekkiej piechoty i brak umiejętności zwiadowczych.Cezar nie zdołał wyeliminować żadnej z tych słabości13.O ile Mariusz zasługujena uznanie ze względu na przeprowadzone reformy, Cezarowi nie możnaprzypisać żadnej reformy armii rzymskiej. Nikt nie miał większego wpływu na rzymski sposób prowadzenia wojny niżScypion Afrykański.Zdolności wielkiego wodza mogą też być mierzone miarą jego przeciwników.Pod tym względem Scypion przewyższa wielu najlepiej wykształconych inajzdolniejszych dowódców w historii.Hazdrubal Barkas, Hazdrubal Giskonida iHannibal byli najlepszymi wodzami, jakich wydała Kartagina.Byli oni członkamiwojskowego rodu Barkidów, których jedynym zajęciem była wojna spadkobiercami półwiecznej tradycji prowadzenia działań wojennych.Dowodziliwojskami, które przeszły lata ćwiczeń, odznaczały się dyscypliną, doświad-czeniem oraz elastycznością taktyczną, nieznanymi żadnej innej armii, z którąwcześniej starli się rzymscy wodzowie.%7ładen rzymski dowódca nie zmierzył sięz przeciwnikiem takiego kalibru, może z wyjątkiem wojen domowych.Nawetwówczas jednak zawodowe rzymskie armie walczyły niemal identycznie,dlatego mówienie w tym wypadku o taktycznym geniuszu i innowacyjności niejest rzeczą oczywistą.Zarówno Aleksander Wielki, jak i Cezar walczylizazwyczaj ze słabo uzbrojonymi armiami, dowodzonymi przez przeciętnychwodzów; podobnie było z dowódcami rzymskimi w czasach cesarstwa.Kiedyoceniamy wielkość dowódcy na podstawie rangi przeciwnika, z którym walczył iktórego pokonał, Scypion wyraznie wyróżnia się na tle największych rzymskichdowódców.Scypion był w większym stopniu nowoczesnym generałem niż bohateremhomeryckim i słusznie uważał, że więcej jest w stanie zrobić, działając jakodowódca niż wojownik.Rzadko miał okazję uczestniczyć w bitwach i prawienigdy nie wystawiał się na bezpośrednie niebezpieczeństwo.Podczas oblężeniaNowej Kartaginy przemierzał pole bitwy w towarzystwie trzech żołnierzy,osłaniających go dużymi tarczami przed pociskami.Jego żołnierze byli takprzyzwyczajeni do tego, że pozostawał poza polem bitwy, że kiedy osłabł atakna Locri, Scypion zmotywował ludzi do walki grozbą, że sam wezmie udział wzdobywaniu murów miasta.Do czasów Scypiona rzymscy dowódcy zawszewalczyli w pierwszej linii, wraz ze swoimi żołnierzami.Była to demonstracjacechującej rzymskiego wojownika virtus, która nie miała żadnego militarnegoznaczenia [ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • agnieszka90.opx.pl