[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Jednak gniewtakże jest chorobą  duszy.Potrzeba jej łagodnego lekarstwa i tego żeby sam lekarz jak naj-122 mniej niepokoił chorego, bo zły lekarz zazwyczaj wątpi o jego wyleczeniu.Z tymi, co imdusza chorzeje, tak samo będzie musiał postępować człowiek, któremu powierzono zdrowiewszystkich ludzi, i nie będzie mu wolno wyzbywać się szybko nadziei ani zapowiadaćsymptomów śmierci.Powinien walczyć z występkami, stawiać im opór, jednych ganić za ichchorobę, a innych powinien zwodzić łagodną kuracją, stosując środki uśmierzające, aby ichtym lepiej i szybciej uzdrowić.I 18 " 3.O ileż lepiej jest nie urodzić się niżeli znalezć się w liczbie urodzonych na nieszczęściedla wszystkich!I 19 " 1Nikt nie zdoła wymyślić nic bardziej zaszczytnego dla władcy nizli łagodność, jakimkol-wiek by on sposobem i z jakiegokolwiek nadania był postawiony nad innymi ludzmi.Przy-znamy, oczywiście, że tym piękniejsza i tym wspanialsza będzie łagodność, im większą wła-dzę będzie znamionować, która już nie powinna szkodzić, jeżeli ma być zgodna z prawemnatury.I 19 " 5 6Myli się, kto sądzi, że król może być bezpieczny, tam gdzie nikt nie jest bezpieczny od króla.Gwarancją bezpieczeństwa może być tylko bezpieczeństwo wzajemne.Wcale nie trzeba budo-wać wyniosłych zamków ani czynić niedostępną twierdzą stromych wzgórz, ani ściosywaćzboczy górskich, ani otaczać się szeregiem murów i baszt.Nawet na otwartym polu łagodnośćstanowi ochronę dla króla.Jedynym jego niezdobytym szańcem jest miłość poddanych.I 21 " 1Zemsta zwykle ma na celu jedno z dwojga: albo stanowi wynagrodzenie dla pokrzywdzo-nego, albo na przyszłość zapewnia mu bezpieczeństwo.Pozycja władcy jest zbyt wysoka, abypotrzebował wynagrodzenia, a jego potęga zbyt oczywista, aby chciał okazywać swą mocpoprzez cudze nieszczęście.I 22 " 2 3Moralność społeczeństwa polepsza się dzięki wstrzemięzliwemu wymierzaniu kar.Tłumygrzeszników oswajają ludzi z grzechem i mniej cięży piętno, które nosi rzesza skazańców, asurowość, będąca najskuteczniejszym środkiem zaradczym, traci znaczenie wskutek swojejczęstotliwości.Władca wtedy umacnia w społeczeństwie dobre obyczaje i wyplenia występki,jeśli cierpliwie je znosi, ale bez aprobaty i tak, jakby niechętnie i z największym przymusemprzystępował do karania.Sama łagodność władcy każe ludziom wstydzić się wykroczeń.Ka-ra, którą naznacza łagodny sędzia, wydaje się o wiele surowsza.I 23 " 2W społeczeństwie, w którym rzadko stosuje się kary, uczciwość staje się sprawą po-wszechnej ugody i dba się o nią jakby o wspólne dobro.Niech społeczeństwo uważa, że jestuczciwe, a będzie takie.Tym bardziej będzie ono kierować swój gniew przeciwko odstępcomod powszechnej rzetelności, jeśli zobaczy, że jest ich niewielu.Niebezpieczna to rzecz, wierzmi, wykazywać społeczeństwu, że więcej w nim ludzi złych, niżeli przypuszcza.123 I 24 " 1 2Liczne wyroki śmierci są dla władcy równie kompromitujące, jak dla lekarza liczne po-grzeby.Im bardziej pobłażliwy jest panujący, tym większy znajduje posłuch.Duch ludzki jestz natury hardy, prze ku temu co odmienne i niedostępne, i woli towarzyszyć, niż dać się pro-wadzić.Podobnie jak szlachetne i pełnej krwi konie łatwiej dają się kierować przy popusz-czeniu cugli, tak i dobrowolna uczciwość poddaje się z własnego popędu łagodności, którą,jak sądzi ogół, warto sobie zachować.Zatem najwięcej osiąga się tą drogą.I 25 " 1Okrucieństwo jest złem najmniej ludzkim i niegodnym cywilizowanej duszy.Dzika towściekłość  znajdować upodobanie we krwi i ranach i wyzbywszy się człowieczeństwa,zmieniać się w leśne zwierzę.I 26 " 1 2Nikczemność niedługo zachowuje się ulegle i nie przestrzega dopuszczalnej miary wy-stępków.Lecz wyobraz sobie, że okrucieństwo posiada gwarancję bezkarności: jakież byłybyjego rządy?I 26 " 4.Nawet wśród dzikich zwierząt podobieństwo gatunkowe stanowi zabezpieczenie, nato-miast wściekłość ludzka nie zna miary nawet wobec krewnych, lecz tym bardziej zrównujeswoich i obcych, im bardziej gniew nią porusza.II 3 " 1Aagodność to powściągliwość ducha w korzystaniu z możliwości zemsty lub też pobłażli-wość silniejszego w wymierzaniu kary słabszemu.II 4 " 3.Okrucieństwo [jest] skłonnością duszy do nadmiernej surowości.Aagodność odrzuca ioddala od siebie tę skłonność.II 5 " 1Podobnie jak religia jest hołdem dla bogów, a zabobon ich obrazą, tak i ludzie szlachetniniech okazują łagodność i wyrozumiałość, lecz niech się wystrzegają litości.Litość bowiemjest wadą słabego człowieka, który załamuje się na widok cudzych nieszczęść.Dlatego jestona najbardziej rozpowszechniona wśród ludzi najlichszych.II 5 " 4Litość to zgryzota duszy spowodowana widokiem cudzej niedoli lub też smutek wywołanyprzez cudze nieszczęścia, które uważa się za niezawinione.Lecz mędrca nie dosięga żadnazgryzota.Umysł jego jest pogodny, i nie może się zdarzyć nic, co by go zachmurzyło.I nicbardziej nie zdobi człowieka nizli wzniosłość duszy, ale nie można być zarazem wzniosłym ismutnym.124 II 6 " 4Litość jest czymś pokrewnym nędzy: coś z niej przejmuje i mieści w sobie.Powinieneświedzieć, że chore to oczy, które same napełniają się łzami na widok czyichś kaprawychoczu, doprawdy tak samo, jak objawem choroby, a nie wesołością, jest śmiać się zawsze, kie-dy się śmieją, i ziewać, kiedy wszyscy ziewają.Litość jest wadą dusz zbyt wrażliwych nanędzę, więc jeśliby ktoś wymagał litości od mędrca, to prawie tak jakby wymagał płaczu ijęków na pogrzebach obcych ludzi.II 7 " 3Przebaczyć to znaczy nie karać tego, kogo według ciebie należy ukarać; łaska to zwolnie-nie od zasłużonej kary.Aagodność natomiast przez to jest wyższa, iż wyrokuje, że ten, kogozaniechano karać, na nic innego nie zasługuje; jest ona czymś pełniejszym niż łaska, jest szla-chetniejsza.125 Epistulae morales ad LuciliumI 1" 1 2.Si volueris attendere, maxima pars vitae elabitur male agentibus, magna nihil agentibus,tota vita aliud agentibus.Quem mihi dabis, qui aliquod pretium tempori ponat, qui diemaestimet, qui intellegat se cotidie mori? In hoc enim fallimur, quod mortem prospicimus: ma-gna pars eius iam praeterit.Quidquid aetati retro est, mors tenet.I 1 " 3Omnia, Lucili, aliena sunt, tempus tantum nostrum est.In huius rei unius fugacis ac lubri-cae possessionem natura nos misit, ex qua expellit quicumque vult [ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • agnieszka90.opx.pl