Arystoteles Metodorologika, O swiecie (2)

Pokrewne

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Tak zaśnic jest.Z tamtej strony wieje tylko jeden wiatr.Wynikastąd, iż wiatr południowy musi wiać z okolic spalonychSłońcem.Wskutek bliskości Słońca tereny te cierpią nabrak wody i śniegu109, który topniejąc110 mógłby spowo-dować powstawanie etezji.Ponieważ obszar ten jest znacz-nie rozległejszy oraz otwarty, dlatego wiatr południowyjest większy, silniejszy i cieplejszy niż północny orazprzedostaje się bardziej w naszym kierunku niż.naszpółnocny tam.Tak więc wyjaśniliśmy przyczynę powstawania tychwiatrów oraz ich wzajemną zależność.Rozdział VIRóża wiatrówPowiemy teraz o położeniu wiatrów111: o tym, którez nich są przeciwstawne, które wieją równocześnie, którezaś nie, ponadto, jakie one są oraz ile ich jest.W końcuomówimy także inne ich właściwości, których nie obja-śniliśmy w kwestiach szczegółowych112.Omówienie położenia wiatrów przeprowadzimy za po- 68mocą następującego rysunku113.Dla lepszego zrozumienianakreśliliśmy koło horyzontu.Dlatego nasz rysunek makształt okrągły, a rozumieć przezeń należy zamieszki-waną przez nas Ziemię, bo i ona może być w taki samsposób podzielona114.Załóżmy najpierw, iż przeciwstawnew przestrzeni jest to, co najbardziej oddalone od siebie,podobnie jak przeciwstawne pod względem kształtu jestto, co najbardziej pod względem kształtu od siebie od-ległe.Najbardziej zaś oddalone jest to, co znajduje sięna krańcach tej samej średnicy.Niech więc punkt A oznacza miejsce, w którym Słońcezachodzi w okresie zrównania dnia z nocą.Punkt przeciw-legły B jest miejscem wschodu Słońca w tymże okresiezrównania.Na innej średnicy, przecinającej tamtą podkątem prostym, punkt H niechaj oznacza północ, przeciw-ległe zaś � południe.Z oznaczać będzie wschódSłońca w czasie przesilenia letniego, E zachód w tymsamym czasie.Z kolei " wschód w okresie przesileniazimowego; � zachód w tym okresie.Z punktu Zpoprowadzmy średnicę do punktu �, zaś z " do E.Po-nieważ to, co jest najbardziej odległe przestrzennie, jestrównież przestrzennie przeciwstawne, a najbardziej od-ległe są miejsca na krańcach tej samej średnicy, dlategowiatry, które wieją z krańców średnicy, muszą być prze-ciwne.Nazwy wiatrów według położenia brzmią zatem na-stępująco115: Zefir wieje z A, to znaczy z miejsca, w którymSłońce zachodzi w czasie zrównania dnia z nocą.Wiatrprzeciwny Apeliotes dmie z B, czyli z miejsca, w którymSłońce wstaje w okresie zrównania.Właściwym wiatrempółnocnym jest Aparktias wiejący z H, czyli z północy.Wiejący z � Notos jest wiatrem przeciwnym, ponieważwieje z południa, � jest zatem diametralnie przeciwny H. 69Kaikias118 bierze początek z Z; tam właśnie Słońce wstajew okresie przesilenia letniego.Wiatrem przeciwnym niejest wiejący z E, lecz Lips z �, to znaczy z miejsca, w któ-rym Słońce zachodzi w okresie przesilenia zimowego.Jest więc przeciwny Kaikiasowi, jako że wieje z prze-ciwległego punktu tej samej średnicy.Z " wieje Eurus.Wieje z miejsca, w którym Słońce wstaje w okresie prze-silenia zimowego.W bezpośrednim jego sąsiedztwie znaj-duje się Notos, dlatego mówi się niekiedy o Eurotonach.Przeciwieństwem nie jest Lips z �, lecz wiatr wiejącyz E, który nazywają jedni Argestem, inni Olimpias,a jeszcze inni Scirron117.Wieje z punktu, w którym Słońcezachodzi w czasie przesilenia letniego.Jest jedynym [wia-trem] przeciwległym Eurosowi.Te są zatem wiatry wiejące z krańców średnic orazte, które są im przeciwne.Istnieją także inne118, nie po-siadające przeciwległych.Tak więc z I wieje wiatr zwanyTraskias.Znajduje się pomiędzy Argestem i Aparktiasem.Z punktu K, który znajduje się dokładnie pomiędzyKaikiasem i Aparktiasem, wieje Meses119.Odcinek I Kzdaje się pokrywać, lecz niezupełnie, z zawsze widzialnymkołem120.Wiejąc stamtąd wiatry nie mają przeciwnych.Nie ma go ani Meses (musiałby wówczas istnieć innywiejący z przeciwległego punktu M), ani wiejący z ITraskias (gdyż wtedy musiałby pojawić się wiatr z przeciw-ległego N; nie ma go jednak z wyjątkiem wiatru wystę-pującego na pewnym tylko obszarze.Tamtejsi mieszkańcynazywają go Foinikias).Te są zatem najważniejsze i najlepiej oznaczone wiatry121oraz ich położenie.Z północy wieje więcej wiatrów niżz południa.Dzieje się tak dlatego, iż tam właśnie rozpo-ściera się ziemia zamieszkała, a także bardzo wiele śnieguspada na tym obszarze, ponieważ jemu przeciwny [ob- 70szar] znajduje się bliżej Słońca i jego obrotów.Otóż gdyowe masy wód i śniegu topniejąc dostaną się do Ziemi,wówczas ogrzewane przez Słońce i ciepło własne Ziemiz konieczności wywołują silniejszy oraz z tejże samejprzyczyny rozleglejszy wyziew.Wśród wymienionych, wiatrem północnym właściwymjest Aparktias, poza tym także Traskias oraz Meses.Kaikias znajduje się pomiędzy Apeliotem a Boreaszem.Wiatrem południowym jest ten, który wieje dokładniez południa, oraz Lips.Apeliotes oraz Eurus wieją z miejsca,w którym Słońce wschodzi w okresie zrównania dniaz nocą.Wiatrem zachodnim jest ten, który wieje z za-chodu, oraz Argestes.Najogólniej wiatry dzielą się napółnocne i południowe.Zachodnie zaliczane są do pół-nocnych, są bowiem bardziej zimne wiejąc od zachoduSłońca, natomiast wschodnie do południowych, gdyżwiejąc od wschodu Słońca są cieplejsze122.Podstawą po-działu wiatrów na północne i południowe jest zatem ichzimno i ciepło względnie gorąco.Wiatry wschodnie sąbardziej ciepłe niż zachodnie, ponieważ obszary położonena wschodzie dłużej poddawane są działaniu Słońca.Po-łożone zaś na zachodzie, Słońce opuszcza wcześniej,a przychodzi tam pózniej123.Z przedstawionego schematu położenia wiatrów wynikajasno, iż przeciwstawne wiatry nie mogą wiać równocze-śnie, gdyż w następstwie owej przeciwstawności jedenzostaje przezwyciężony i zaprzestaje działania.Natomiastnic nie przeszkadza, aby nieprzeciwstawne sobie wiatrywiały równocześnie, jak na przykład Z oraz ".� tegowłaśnie powodu dwa wiatry, jakkolwiek nie wieją z jed-nego punktu, ani też łączą się razem, to jednak kierująokręt ku oznaczonemu miejscu.Przeciwne wiatry wieją zazwyczaj w porach roku 71przeciwnych.Tak więc w okresie wiosennego zrównaniapojawiają się Kaikias oraz wiatry wiejące od miejscaletniego przesilenia, a znowu w jesieni Lips.W czasieprzesilenia letniego Zefir, zimowego natomiast Eurus.Spośród wiatrów najczęściej Aparktias, Traskias i Ar-gestes napadają na przeciwne i zmuszają je do ustąpienia.Z powodu bliskości swojego zródła wieją częściej i z wię-kszą siłą.Stąd należą do wiatrów, które zazwyczaj przy-noszą wypogodzenie.Wiejąc bowiem z bliska, zmuszająinne wiatry do ustąpienia, a rozpraszając powstałe chmurywypogadzają niebo.Jeśli są równocześnie bardzo zimne,nie przynoszą pogody [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

agnieszka90.opx.pl