Brzeziecki Andrzej Lekcje historii PRL w rozmowach

Pokrewne

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Na pewno kwestia upływu czasu miaław tym wypadku pewne znaczenie.Czas działał na korzyść Gomułki,ale główną przyczyną był chyba jednak brak zdecydowania ówczesne-go kierownictwa PZPR.Tyle że właśnie przyczyna tego braku zdecy-dowania pozostaje tajemnicą.W chwili aresztowania Gomułki Józef Zwiatło, wicedyrektor X Departa-mentu MBP, robiąc rewizję w jego domu, znalazł, rozpruwszy szafę, list doStalina.Gomułka nie był przestępcą, a Stalin był przywódcą sojuszniczegoZSRR, po co taka konspiracja w czasach, gdy krajem rządzili komuniści?Nawyki zostały.Taka była mentalność komunistów.Chowanie listuto była umiejętność odnalezienia się w tamtym świecie.Odtwórzmy to, co miano przeciw Gomułce: powiązania z Jugosławią,wątpliwości wobec Kominformu, prawicowonacjonalistyczne odchylenie,zastrzeżenia do kolektywizacji, sprawę przedwojennych oficerów.Mincjuż na III plenum sugerował, że za zabójstwem Nowotki stali ludzie II Od-działu, powiązani z Marianem Spychalskim, co prowadziło do Gomułki.Gomułka w czasie przesłuchań powtarzał: przecież wiecie, że to, comi zarzucacie, jest nieprawdą.I oni to wiedzieli.Jednak, mówiącbrutalnie, nie musieli mieć na niego nic wystarczyło, że intensyw-nie kombinowali.Robiło to wrażenie, jakby niepraworządny reżimakurat w tej kwestii chciał przeprowadzić praworządne śledztwoi proces niebudzący zastrzeżeń.Może właśnie dlatego z Gomułką ba-wiono się tak długo i nie bito go w śledztwie.Przecież Spychalskiegopotraktowano w więzieniu o wiele brutalniej: bez wątpienia znęcanosię nad nim psychicznie, pozbawiano snu, a czasem i posiłków.Wydaje się, że Gomułce łatwiej byłoby zrobić tajny proces, skazać goi czym prędzej stracić.Nie nadawał się natomiast na pokazówkę, gdyż72 1078853był nieprzewidywalny.Nie wiadomo, co zostałoby z niego, gdyby pod-dano go brutalnemu śledztwu.Być może jak wielu innych załamał-by się i złożył obciążające zeznania, ale nie można także wykluczyć,że okazałby się niezłomny i nie wziął udziału w sądowej tragifarsie.Gdy słyszymy, że Wiesława osadzono w willi w Miedzeszynie, mo-żemy sobie łatwo wyobrazić dom otoczony ogrodem, spacery, psa i&gdzieś w dali pilnującego go wartownika.Tymczasem to naprawdębył areszt, pełna izolacja od świata zewnętrznego, pół godziny spa-ceru na dobę, chociaż na przykład wyżywienie otrzymywał dobre.Należy jednak znać miarę rzeczy.To, że ktoś nie dostawał wodnistejbrei w blaszanej misce i nie spał na gołych deskach, nie znaczy jesz-cze, że przetrzymywany był w dobrych warunkach.Pamiętać także trzeba, że poddawano go również męczącymprzesłuchaniom.Funkcjonariusze, którzy przesłuchiwali Gomuł-kę, legitymowali się o wiele krótszym od niego stażem partyjnymi mniejszymi dokonaniami.W komunistycznej rodzinie staż par-tyjny był ważniejszy niż płeć, wiek i wykształcenie.Ktoś o krót-szym stażu powinien czuć respekt wobec starszego towarzysza.Dla Wiesława już samo to, że musiał odpowiadać śledczym na ichpytania, stanowiło torturę.Nawet jeśli to śledztwo nie było ciężkie,to przecież Gomułka musiał brać pod uwagę, że mogą go zabić.Peter Raina, pisząc jego biografię, stwierdził, że w czasie pobytuw areszcie Gomułka nie pracował nad sobą, w jakimś stopniu zała-mał się psychicznie.Narzekał na ból nogi skutek postrzału przedwojną i brak ruchu.I w takim właśnie sensie się załamał.Na-tomiast podkreślmy to wyraznie nie poszły za tym deklaracjelojalności wobec Bieruta i jego ekipy.Gomułka nie ratował się zawszelką cenę.Kiedy pod jego adresem wysuwano zarzuty brakuczujności i zarzucano mu związki z niewłaściwymi osobami, bro-nił się konsekwentnie.To, co teraz mówię, nie bardzo pasuje dokogoś, kto nie jest pozytywnym bohaterem polskiej historii, aletrudno zaprzeczyć, że Gomułka miał kręgosłup ideowy.1078853 731948 1951 / Rozmowa z Jerzym EisleremGomułka przeżył, ale przecież jego towarzysze musieli mieć świadomość,że grają jego życiem?I nie mieli żadnych skrupułów.To dla nas życie człowieka jest naj-wyższą wartością i nie ma takiej ideologii, która usprawiedliwiałabyzabijanie ludzi.Dla prawdziwych komunistów liczyło się dobro spra-wy.Ludzkie życie było sprawą wtórną.Także własne, bo Gomułka,Bierut i inni komuniści tamtych czasów zaświadczyli o swej ideowościw warunkach ekstremalnych.Jeśli ktoś przed wojną zostawał komu-nistą, to ryzykował utratę pracy, rozbicie rodziny, niekiedy emigracjęi prawie zawsze aresztowanie.Trzeba było być ideowcem, a nie ka-rierowiczem, żeby się na to zdecydować.Na przykład Jakub Bermanmógł być przed wojną adwokatem i świetnie się życiowo urządzić.Wy-brał jednak komunizm ze wszelkimi tego konsekwencjami, a przecieżnie mógł wiedzieć, że kiedyś będzie człowiekiem numer dwa w Polsce.Dla takich ideowców tak zwane odchylenie prawicowonacjonalistycz-ne było bardzo ciężkim grzechem.Czy Bierut miał intencję zagraniażyciem Gomułki? Nie udzielimy jednoznacznej odpowiedzi, bo takiejwiedzy nie mamy.Wedle mojego rozeznania, brano pod uwagę, że nakońcu może być kula w łeb dla Gomułki i jego najbliższych współ-pracowników.Historia ruchu komunistycznego los Rajka, Kostowai Sl�nskiego to potwierdzała.Dopiero przecież w 1956 roku komu-niści ostatecznie zaakceptowali to, że nie zabija się swoich.W ZSRRWiaczesław Mołotow został w 1957 roku odsunięty przez Chruszczo-wa, ale przeżył, i inni towarzysze Stalina też przeżyli.Dopiero wów-czas czystki przestały być tożsame z zabijaniem współtowarzyszy.Czy rzeczywiście Bierut traktował oskarżenie o odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne poważnie? Mogli go oskarżyć, o co chcieli. Odchylenie prawicowonacjonalistyczne przydało się do wyczysz-czenia armii.W ruchu komunistycznym zarzucenie komuś nacjo-nalizmu było równie grozne, jak zarzut kosmopolityzmu.Z wnę-74 1078853trza rodziny , czyli z wnętrza partii, wyglądało to bardzo groznie.To był klucz czy może raczej wytrych, dzięki któremu podporządko-wano armię, ale także życie publiczne wzorcom radzieckim.Za zjed-noczeniem PPR i PPS, czyli de facto za przejęciem absolutnej władzyprzez komunistów, kryły się bowiem między innymi takie zjawiskajak socrealizm, kolektywizacja, współzawodnictwo pracy wszystkieprzejmowane z ZSRR.Nie wiemy, jak reagowałby na to Gomułka.Wiadomo tylko, że był przeciwny intensywnej kolektywizacji.Polscy komuniści, trzymając go przy życiu tak długo, a potem uwalniając,ryzykowali odwet.To było jeszcze przed referatem Chruszczowa i ustale-niem zasady, że nawzajem się nie mordujemy.To prawda, ale warto zwrócić uwagę na to, że polscy komuniści,z wyjątkiem sprawy Marcelego Nowotki i braci Mołojców w czasiewojny, właściwie nigdy się między sobą nie mordowali.Innych pol-skich komunistów mordował Stalin.Jest to istotna różnica nie tyl-ko w porównaniu ze Związkiem Radzieckim, ale nawet z innymipaństwami rządzonymi przez komunistów, gdzie także się to dzia-ło.Mówimy na przykład o Kostowie, Rajku i Sl�nskim, a przecieżza każdym razem wraz z nimi ginęła grupa towarzyszy [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

agnieszka90.opx.pl